Εορτασμός των ιστορικών ελιών της Νότιας Αμερικής

Ενώ η ελιά συνδέεται ευρέως με τη λεκάνη της Μεσογείου, έχει επίσης βαθιές ρίζες στην Αμερική.

Τα πρώτα ελαιόδεντρα έφτασαν στις ηπείρους με Ισπανούς ιεραποστόλους, θέτοντας ερείσματα σε πολλές πρώην αποικίες, από την Αργεντινή μέχρι την Καλιφόρνια.

Ωστόσο, η ιστορία αυτών των αιωνόβιων ελαιόδεντρων στη Νότια Αμερική έχει ξεχαστεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς υπολογίζεται ότι το 70 τοις εκατό από αυτά έχουν αφαιρεθεί για να φυτευτούν άλλες καλλιέργειες.

Sudoliva, ένας οργανισμός αφιερωμένος στην τεκμηρίωση και τη διατήρηση αιωνόβιων δέντρων στην Αμερική και προώθηση μιας ηπειρωτικής κουλτούρας ελαιολάδου, εργάζεται για να το αλλάξει αυτό στη δεύτερη έκδοση του διαγωνισμού κληρονομιάς της ελιάς.

είπε ο ιδρυτής Gianfranco Vargas Olive Oil Times ότι η εκδήλωση είναι μια ακαδημαϊκή και πολιτιστική πρωτοβουλία που δημιουργήθηκε το 2017 και επιδιώκει να διατηρήσει υγιή αιωνόβια δέντρα στις ελαιοκαλλιεργητικές περιοχές της Αμερικής.

Τα δέντρα προτείνονται για τον διαγωνισμό και αξιολογούνται από μια επιτροπή κριτών με βάση το μέγεθος, την υγεία και την ηλικία τους, η οποία καθορίζεται χρησιμοποιώντας ιστορικά έγγραφα και τη μη επεμβατική μέθοδο Santander.

Ωστόσο, ο Βάργκας είπε ότι το πιο σημαντικό κριτήριο είναι η πολιτιστική και ιστορική σημασία της αιωνόβιας ελιάς στην περιοχή.

Ο μεγάλος νικητής του φετινού διαγωνισμού ήταν η ελιά Savona Heritage που βρίσκεται στην κοιλάδα Azapa της βόρειας Χιλής. Με βάση ιστορικά δεδομένα, ​"πιθανότατα φυτεύτηκε πριν από περισσότερα από 450 χρόνια και θεωρείται ένα από τα παλαιότερα ελαιόδεντρα στη Νότια Αμερική», είπε ο Βάργκας.

Πράγματι, ιστορικά έγγραφα δείχνουν ότι το δέντρο φυτεύτηκε το 1550, μια δεκαετία πριν θεωρηθεί ότι οι ελιές φτάσουν στη Νότια Αμερική.

"Έχοντας αυτά τα δεδομένα, είναι πιθανό να φυτεύτηκαν ελαιόδεντρα στην περιοχή εκείνη την εποχή, πριν από αυτό που λέει η ιστορία για την είσοδο της ελιάς στο Περού, τη Χιλή και την Αργεντινή», είπε.

Ο διαγωνισμός αναγνώρισε επίσης μια ελιά που φυτεύτηκε στην Πόλη του Μεξικού, η οποία πιστεύεται ότι είναι ένα από τα παλαιότερα στην Αμερική.

"Σύμφωνα με ιστορικά έγγραφα, [η ελιά Tláhuac Heritage] πιθανότατα φυτεύτηκε από τον ιεραπόστολο Martín de Valencia και μπορεί να είναι ένα από τα πρώτα ελαιόδεντρα που φυτεύτηκαν στην αμερικανική ήπειρο, σχεδόν 500 ετών», είπε ο Vargas.

Με βάση την έρευνά του, ο Βάργκας είπε ότι οι ελιές μεταφέρθηκαν στον Νέο Κόσμο για θρησκευτικούς λόγους από Ισπανούς ιεραπόστολους.

Ως αποτέλεσμα, αιωνόβια δέντρα μπορούν να βρεθούν σε ολόκληρη την ήπειρο στον τόπο των ιστορικών αποστολών, συμπεριλαμβανομένων των τροπικών δασών του ανατολικού Περού και των βουνών της Κολομβίας.

"Πολλά αρχεία θρησκευτικών ταγμάτων υποδεικνύουν επείγοντα αιτήματα για ελαιόλαδο, επειδή το πιο ιερό μυστήριο για τους Καθολικούς είναι ένα λυχνάρι της σκηνής του Μαρτυρίου, το οποίο αντιπροσωπεύει την παρουσία του Θεού», είπε ο Βάργκας.

"Οι εκκλησίες είπαν, ​»χρειαζόμαστε ελαιόλαδο. Πρέπει να φυτέψουμε ελιές. χρειαζόμαστε αυτό το προϊόν γιατί διαφορετικά δεν έχουμε την παρουσία του Θεού», πρόσθεσε.

Η εμπορική καλλιέργεια της ελιάς ξεκίνησε αργότερα στο νότιο Περού και τη βόρεια Χιλή, όπου τα δέντρα ευδοκιμούσαν στο κλίμα και στο έδαφος. Γνωστοί ως ελιές Botija στο Περού και ελιές Azapa στη Χιλή, ο καρπός συγκομίστηκε όταν ωριμάσει και έγινε αναπόσπαστο μέρος της τοπικής διατροφικής κουλτούρας.

Σύμφωνα με τον Βάργκας, τα αιωνόβια δέντρα της Νότιας Αμερικής λένε επίσης την ιστορία της ανισότητας που μάστιζε την ήπειρο.

Δεδομένου ότι τα πρώτα δέντρα μεταφέρθηκαν για θρησκευτικούς σκοπούς, το ισπανικό στέμμα απαγόρευσε στους ιθαγενείς και, αργότερα, στους Αφρικανούς να τα φροντίζουν. Ωστόσο, αυτό άλλαξε με την εμπορευματοποίηση των δέντρων.

Για το σκοπό αυτό, η Sudoliva αναγνώρισε την ελιά Don Eulogio Baltazar Chanes Heritage, που βρίσκεται επίσης στην Azapa, για να αποτρέψει τη λήθη της κληρονομιάς της ανισότητας της περιοχής.

"Αναγνωρίστηκε επίσης η ελιά Don Eulogio Baltazar Chanes Heritage από την Azapa, όπου υπήρχε μια πολύ σημαντική χασιέντα που αρχικά εργάζονταν ντόπιοι ή αυτόχθονες σκλάβοι και αργότερα δουλεύονταν από σκλάβους αφρικανικής καταγωγής», είπε ο Βάργκας.

"Η ιδέα είναι να κρατήσουμε αυτή την ιστορία ζωντανή», πρόσθεσε. ​"Ο επόμενος στόχος μας μετά τον διαγωνισμό είναι να θέσουμε κανόνες ή νόμους υπέρ τους».

Από το 2017, η Sudoliva έχει καταλογίσει 51 αιωνόβια δέντρα στην Αμερική και έχει συνεργαστεί με κυβερνήσεις στην Αργεντινή, τη Χιλή, το Μεξικό και το Περού για τη νομοθεσία για την προστασία των δέντρων.

"Στο Περού, έχουμε ήδη τον πρώτο νόμο από τον προηγούμενο διαγωνισμό που προστατεύει τα αιωνόβια ελαιόδεντρα στην περιοχή Moquegua», είπε ο Vargas.

"Στη Χιλή, με βάση αυτόν τον διαγωνισμό, είχαμε ήδη επαφή την περασμένη εβδομάδα με νομοθέτες από την περιοχή της Arica για τη θέσπιση νόμου για την προστασία των ελαιόδεντρων της κοιλάδας Azapa», πρόσθεσε.

Η Sudoliva συνεργάζεται επίσης με κυβερνήσεις στο Μεξικό και την Αργεντινή για την προστασία των αιωνόβιων δέντρων και στις δύο χώρες.

Ένα άλλο σημείο της στρατηγικής της Sudoliva είναι να βοηθήσει τους αγρότες και άλλους ντόπιους που φροντίζουν τα αιωνόβια δέντρα να αναπτύξουν γαστρονομικό και πολιτιστικό τουρισμό γύρω από τα δέντρα.

Δεδομένου ότι πολλά δέντρα αφαιρέθηκαν για οικονομικούς λόγους, είναι λογικό ότι η δημιουργία οικονομικής αξίας είναι ένας τρόπος για να διασφαλιστεί η προστασία τους.

"Θέλουμε να είναι α ​»διαδρομή εκατονταετηρίδας ελιάς», είπε. ​"Αυτή είναι η δουλειά που γίνεται έτσι ώστε αυτή η διαδρομή με δέντρα να συνδέεται τελικά με δύο πτυχές, τη θρησκευτική και τη γαστρονομική πτυχή, με τη γαστρονομική πτυχή να βασίζεται στην τοπική κουζίνα κάθε χώρας».