Η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων από υδρογονάνθρακες βοηθά τους ερευνητές της ΕΕ να επαληθεύσουν την προέλευση του ελαιολάδου

Ερευνητές από ισπανικά και ιταλικά πανεπιστήμια έχουν εντοπίσει μια απλούστερη και φθηνότερη μέθοδο για τον έλεγχο της ταυτότητας της γεωγραφικής προέλευσης του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου.

Στα πρόσφατα δημοσιευμένα τους μελέτη, οι επιστήμονες είπαν ότι έχουν επινοήσει και επικυρώσει ένα μοντέλο ταξινόμησης ικανό να επαληθεύει πότε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο το δείγμα παρήχθη στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή εάν έχει καταγωγή εκτός ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδότησε την έρευνα μέσω της συνεχιζόμενης έρευνας Έργο Oleum, η οποία στοχεύει ειδικά στην ανάπτυξη λύσεων για την αξιολόγηση της γνησιότητας και της ποιότητας του ελαιολάδου.

"Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Δικτύου Απάτης Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ελαιόλαδο βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με τα πιο κοινοποιημένα προϊόντα», έγραψαν οι συγγραφείς της μελέτης. ​"Ο ισχύων κανονισμός της ΕΕ ορίζει τη γεωγραφική προέλευση ως υποχρεωτική για τα παρθένα ελαιόλαδα, παρόλο που δεν υπάρχει ακόμη επίσημη μέθοδος ανάλυσης».

"Η επαλήθευση της συμμόρφωσης των λαδιών ΕΕ που δηλώνονται στην ετικέτα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με το υψηλότερο επίπεδο προτεραιότητας», πρόσθεσαν οι συγγραφείς.

Οι επιστήμονες εξήγησαν ότι οι νέες οργανικές μέθοδοι επιτρέπουν έναν αξιόπιστο γεωγραφικό έλεγχο ταυτότητας παρθένων και εξαιρετικά παρθένων ελαιόλαδων που παράγονται σε συγκεκριμένες και ομοιογενείς περιοχές, καθώς και σε ευρύτερες περιοχές με υψηλότερη ετερογένεια όσον αφορά τις παραδοσιακές ποικιλίες και τις παιδοκλιματικές συνθήκες.

Για την ανάπτυξη των νέων μοντέλων, οι ερευνητές εστίασαν στους υδρογονάνθρακες σεσκιτερπενίου. Βρίσκεται σε πολλά φυτά, θαλάσσιους οργανισμούς και μύκητες, τα δακτυλικά αποτυπώματα υδρογονανθράκων σεσκιτερπενίων σε παρθένα ελαιόλαδα προσφέρουν έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών, χρήσιμες για τον προσδιορισμό συγκεκριμένων ποικιλιών ελαιόδεντρων και γεωγραφικών περιοχών.

Για να βελτιώσουν περαιτέρω την έρευνα, οι επιστήμονες εφάρμοσαν μια μερική ανάλυση διάκρισης ελαχίστων τετραγώνων στα εμπλεκόμενα ελαιόλαδα, ένα γνωστό χημειομετρικό εργαλείο.

Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε 400 παρθένους σεσκιτερπενικούς υδρογονάνθρακες ελαιολάδου που ελήφθησαν μέσω μικροεκχύλισης στερεάς φάσης στο headspace σε συνδυασμό με αέρια χρωματογραφία-φασματομετρία μάζας.

Σχεδόν 250 δείγματα επιλέχθηκαν από έξι χώρες παραγωγής ελαιολάδου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Σλοβενία ​​και Κροατία), ενώ 154 προέρχονταν από την Τυνησία, την Τουρκία, το Μαρόκο και την Αργεντινή.

Όλα τα δείγματα προέρχονταν από διαφορετικές περιόδους συγκομιδής και όλα πληρούσαν τα κριτήρια για να βαθμολογηθούν ως ​»παρθένος' ή ​»έξτρα παρθένος» μέσω μιας αξιολόγησης δοκιμής πάνελ.

Για να ελέγξουν την αξιοπιστία των νέων μεθόδων, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα μεγάλο σύνολο δεδομένων ​"με μεγάλη ποικιλομορφία, συμπεριλαμβανομένων διαφορετικών παραγωγικών περιοχών, ελαιώνες, έτη καλλιέργειας και ακόμη και αναλυτικές παρτίδες, προκειμένου να αξιολογηθεί η απόδοση της προσέγγισης επαλήθευσης ταυτότητας σε ένα πιο ρεαλιστικό σενάριο όπου η φυσική μεταβλητότητα εκπροσωπείται σε μεγάλο βαθμό."

Αυτά τα δείγματα κατέστησαν δυνατή τη διάκριση μεταξύ προϊόντων της ΕΕ και προϊόντων εκτός ΕΕ με 89.6 τοις εκατό βαθμό σωστής ταξινόμησης.

Χάρη στην επακόλουθη ανάπτυξη και επικύρωση μοντέλων πολυταξικών διακρίσεων για χώρες της ΕΕ και τρίτες χώρες, οι ερευνητές προσδιόρισαν σωστά τις χώρες της ΕΕ στο 92.2 τοις εκατό των περιπτώσεων, μια τιμή που αυξάνεται στο 96.0 τοις εκατό όταν προσδιορίζουν χώρες εκτός ΕΕ.

Τα καλύτερα αποτελέσματα επιτεύχθηκαν στον εντοπισμό των σεσκιτερπενικών υδρογονανθράκων από την Ιταλία, την Ισπανία και την Ελλάδα, με ακρίβεια 99.6%. Οι ελαφρώς χαμηλότερες βαθμολογίες που βρέθηκαν για άλλες χώρες οφείλονταν κυρίως σε λιγότερα δείγματα που συλλέχθηκαν.

"Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτά τα υψηλά ποσοστά σωστών αντιστοιχίσεων προέκυψαν με ένα σύνολο δεδομένων που θεωρούσε υψηλή φυσική ετερογένεια και αναλυτική μεταβλητότητα ελαιολάδου καθώς περιλάμβανε δείγματα από τις κύριες ποικιλίες για κάθε περιοχή παραγωγής, από διαφορετικές καλλιεργητικές περιόδους και αναλύθηκαν σε πολλές αναλυτικές παρτίδες», έγραψαν οι ερευνητές.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η νέα μέθοδος έρχεται μετά από πολλές προηγούμενες εργαστηριακές μεθόδους για τον εντοπισμό της προέλευσης του ελαιολάδου, αλλά τώρα μειώνει τις ανάγκες οργάνων και το λειτουργικό κόστος.

Με βάση τα αποτελέσματα που προέκυψαν με την τελευταία έρευνα, ο επιστήμονας τόνισε επίσης ότι η ίδια προσέγγιση θα μπορούσε να μειωθεί για να εξακριβωθεί η αυθεντικότητα της προέλευσης των ελαίων που λαμβάνονται από μικρότερες περιοχές.

Οι συντάκτες της εργασίας είπαν ότι η ίδια μέθοδος θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο ταυτότητας υψηλής ποιότητας εξαιρετικά παρθένων ελαιόλαδων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκείνων που είναι πιστοποιημένα με Προστατευόμενη ονομασία προέλευσης or Προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη.

• Χημεία τροφίμων
• Journal of Chromatography Α