The Olive Fruit Fly: Ένα επίμονο παράσιτο σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα

Η ελιά καρπού, Bactrocera oleae, καταγράφηκε να επιτίθεται στις ελιές στην αρχαιότητα και ήταν από καιρό ένα τρομερό παράσιτο στη λεκάνη της Μεσογείου.

Οι προνύμφες είναι μονοφάγοι, τρέφονται αποκλειστικά με καρπούς ελιάς του γένους Olea, συμπεριλαμβανομένου Ο. europaea (καλλιεργούμενη και άγρια), O. verrucosa και Ο. chrysophylla. Ως εκ τούτου, η κατανομή της μύγας της ελιάς περιορίζεται κυρίως σε περιοχές όπου απαντώνται καλλιεργούμενα και άγρια ​​ελαιόδεντρα.

Σήμερα, η μύγα της ελιάς αναφέρεται σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου, τη νότια και κεντρική Αφρική, τα Κανάρια Νησιά, την Εγγύς και Μέση Ανατολή, την Καλιφόρνια και την Κεντρική Αμερική.

Αναφορές για είδη Bactrocera που συλλέχθηκαν σε αγριελιές στην Κίνα θέτουν υπό αμφισβήτηση την παρουσία της μύγας στην Ασία, αλλά δεν έχει ακόμη αναφερθεί στη Νότια Αμερική ή την Αυστραλία.

Μέτρηση της ζημιάς της μύγας της ελιάς

Τόσο στις καλλιεργημένες όσο και στις άγριες ελιές, τα θηλυκά γεννούν τα αυγά τους σε καρπούς που ωριμάζουν, στους οποίους οι πρόσφατα εκκολαφθείσες προνύμφες τρέφονται με τον πολτό και είτε κάνουν νύμφη στην ελιά είτε βγαίνουν για νύμφη στο έδαφος.

Η οικονομική ζημιά προκύπτει από την εισαγωγή αυγού της ενήλικης μύγας στην επιφάνεια του καρπού των επιτραπέζιων ελιών. η πτώση του καρπού που προκαλείται από τη διατροφή των προνυμφών (και η επακόλουθη μείωση της παραγωγής λαδιού). μειωμένη ποιότητα και αξία του συμπιεσμένου λαδιού λόγω της αυξημένης οξύτητας (που προκύπτει από την ανάπτυξη μικροοργανισμών). και η άμεση καταστροφή του πολτού από τις προνύμφες που μπορεί να καταστήσει άχρηστους καρπούς για κονσερβοποίηση.

Η μύγα της ελιάς απειλεί συνεχώς τις αποδόσεις των καλλιεργειών στη λεκάνη της Μεσογείου, όπου συμβαίνει περίπου το 95 τοις εκατό της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου.

Στην Ιταλία, για παράδειγμα, οι απώλειες λόγω της μύγας της ελιάς εκτιμάται ότι αγγίζουν έως και το 30 τοις εκατό της καλλιέργειας σε ορισμένες περιοχές. Στην Ισπανία, το κόστος καταπολέμησης της μύγας της ελιάς εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Η κατάσταση είναι όχι πολύ καλύτερο για τους ελαιοκαλλιεργητές στην Καλιφόρνια. Από τότε που η μύγα της ελιάς εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην πολιτεία τη δεκαετία του 1990, η παρουσία της έχει προκαλέσει σημαντικές οικονομικές απώλειες στους καλλιεργητές. Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, οι απώλειες λόγω της μύγας της ελιάς στην πολιτεία μπορεί να φτάσουν έως και τα 100 εκατομμύρια δολάρια (94 εκατομμύρια ευρώ) ετησίως.

Η προέλευση της μύγας της ελιάς και οι αρχικές προσπάθειες για τον περιορισμό της εξάπλωσής της

Παρά την αφθονία και τη φήμη της για τις καλλιεργούμενες ελιές, η μύγα της ελιάς πιθανότατα προήλθε από περιοχές της υποσαχάριας Αφρικής όπου απαντώνται ποικιλίες αγριελιάς και προέρχονται από εξημερωμένες ποικιλίες.

Τα εξωτικά παράσιτα ευδοκιμούν συχνά σε νέες περιοχές επειδή δεν έχουν τους συνηθισμένους θηρευτές τους και αντιμετωπίζουν αναποτελεσματικά τοπικά αρπακτικά. Ο κλασικός βιολογικός έλεγχος περιλαμβάνει τη χρήση φυσικών εχθρών για τη μείωση του επεμβατικού πληθυσμού.

Αρκετά είδη παρασιτικών σφηκών έχουν χρησιμοποιηθεί στην περιοχή της Μεσογείου ως παράγοντες βιολογικού ελέγχου, καθώς γεννούν τα αυγά τους στα αυγά ή τις προνύμφες της μύγας της ελιάς, σκοτώνοντάς τις προτού προκαλέσουν ζημιά.

Ωστόσο, χρησιμοποιώντας μεθόδους βιολογικού ελέγχου μπορεί να είναι προκλητικές, καθώς απαιτούν ακριβή χρονισμό και περιβαλλοντικές συνθήκες για να είναι αποτελεσματικές.

Τα επιτυχημένα προγράμματα αποφέρουν θετικές οικονομικές αποδόσεις, αλλά πρέπει να εκτελούνται προσεκτικά για να αποφευχθεί η απελευθέρωση αρπακτικών που βλάπτουν τα οικοσυστήματα που δεν αποτελούν στόχο.

Για τα χωροκατακτητικά φυτοφάγα παράσιτα, αυτό περιλαμβάνει την κατανόηση του αντίκτυπου του αρπακτικού στον εγγενή βιότοπό του, τη βιολογία του, τις προτιμήσεις του ξενιστή και τις πιθανές αλληλεπιδράσεις στην τοπική τροφική αλυσίδα. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν επίσης ρόλο στην επιλογή του κατάλληλου αρπακτικού.

Στις αρχές του 1900, η ​​πρώτη σημαντική προσπάθεια ελέγχου Β. oleae εμφανίστηκαν πληθυσμοί με την εισαγωγή συν-εξελιγμένων παρασιτοειδών.

Οι φυσικοί εχθροί εξερευνήθηκαν στην Αφρική και έφεραν στην Ιταλία από τον Filippo Silvestri. Στην Αφρική βρέθηκαν διάφορα είδη braconid, αλλά το Silvestri δεν μπόρεσε να τα καλλιεργήσει με επιτυχία και μόνο μερικά απελευθερώθηκαν.

P. concolor από την Τυνησία στη συνέχεια εισήχθη πολλές φορές σε ελαιώνες σε όλη τη Μεσόγειο, αλλά εγκαταστάθηκε μόνο σε ορισμένες νότιες περιοχές και δεν ήταν αποτελεσματική. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει ενδιαφέρον για μαζική εκτροφή και απελευθέρωση αυτών των ειδών.

Καθώς οι εργασίες στον κλασικό βιολογικό έλεγχο συνεχίζονται, οι καλλιεργητές βασίζονται σε έναν συνδυασμό πιο καθιερωμένων μεθόδων ελέγχου για τον μετριασμό των επιπτώσεων του παρασίτου.

Οι παραγωγοί στρέφονται σε νέες μεθόδους για τον έλεγχο της μύγας της ελιάς

Τα εντομοκτόνα είναι η πιο κοινή μέθοδος που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της μύγας της ελιάς. Ωστόσο, η υπερβολική χρήση εντομοκτόνων μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας και μπορεί επίσης να επηρεάσει αρνητικά τα είδη που δεν αποτελούν στόχο και το περιβάλλον.

Η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων που βασίζονται σε εντομοκτόνα περιορίζεται επίσης από την αφθονία ελαιόδεντρων στην άκρη του δρόμου και σε οικιστικές ελιές σε πολλές ελαιοκαλλιεργητικές περιοχές, τα οποία χρησιμεύουν ως δεξαμενές και συμβάλλουν στην επανεισβολή της μύγας σε επεξεργασμένους ελαιώνες.

Συχνά συνιστώνται πρακτικές ολοκληρωμένης διαχείρισης παρασίτων (IPM) για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων των προγραμμάτων εντομοκτόνων και τη μείωση των σχετικών κινδύνων. Το IPM περιλαμβάνει τη χρήση πολλαπλών μεθόδων ελέγχου, συμπεριλαμβανομένου του πολιτιστικού, βιολογικού και χημικού ελέγχου, για την αποτελεσματική διαχείριση των παρασίτων με ελάχιστες αρνητικές επιπτώσεις.

Ο πολιτιστικός έλεγχος είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για τον έλεγχο του ελαιοκάρπου πρακτικές που διαταράσσουν τον κύκλο ζωής του. Αυτά περιλαμβάνουν την αφαίρεση των μολυσμένων καρπών από το δέντρο και το έδαφος, το κλάδεμα του δέντρου για να μειωθεί το πυκνό φύλλωμα και η πρώιμη συγκομιδή του καρπού για να αποφευχθεί η υπερώριμα.

Η εκπαίδευση και η ενημέρωση διαδραματίζουν επίσης κρίσιμο ρόλο. Οι καλλιεργητές πρέπει να ενημερώνονται για το παράσιτο, τον κύκλο ζωής του και τις αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης. Τα προγράμματα επέκτασης και τα εργαστήρια μπορούν να δώσουν στους καλλιεργητές τη γνώση και τις δεξιότητες για να διαχειριστούν αποτελεσματικά το παράσιτο.

Επιπλέον, οι εκστρατείες δημόσιας εκπαίδευσης μπορούν να βοηθήσουν στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη μύγα της ελιάς και τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον και την οικονομία. Τα προγράμματα προσέγγισης μπορούν επίσης να προωθήσουν βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές διαχείρισης παρασίτων, μειώνοντας τις δυσμενείς επιπτώσεις των εντομοκτόνων στα μη στοχευόμενα είδη και στο περιβάλλον.

Νέες τεχνολογίες για την παρακολούθηση και την ανίχνευση της μύγας της ελιάς

Η παρακολούθηση και η έγκαιρη ανίχνευση είναι κρίσιμα στοιχεία κάθε αποτελεσματικού προγράμματος διαχείρισης. Η τακτική παρακολούθηση των ελαιόδεντρων μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση της παρουσίας της μύγας της ελιάς πριν προκαλέσει σημαντική ζημιά, επιτρέποντας την έγκαιρη παρέμβαση.

Επιπλέον, η έγκαιρη ανίχνευση μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της εξάπλωσης του παρασίτου σε γειτονικούς ελαιώνες, μειώνοντας τη συνολική επίδραση του παρασίτου στην ελαιοβιομηχανία.

Ερευνητές και καλλιεργητές διερευνούν συνεχώς νέες τεχνολογίες και καινοτομίες για να βελτιώσουν τη διαχείριση της μύγας της ελιάς. Μια τέτοια εξέλιξη είναι η χρήση παγίδων φερομόνης για την προσέλκυση αρσενικών μυγών της ελιάς και την αποτροπή τους από το ζευγάρωμα με τα θηλυκά. Αυτό μπορεί να μειώσει τον συνολικό πληθυσμό και να μειώσει την ανάγκη για χρήση εντομοκτόνων.

Μια άλλη πρόσφατη καινοτομία είναι η χρήση της τεχνικής στείρων εντόμων, η οποία περιλαμβάνει την απελευθέρωση μεγάλου αριθμού στείρων αρσενικών μυγών ελιάς στο άλσος για να ζευγαρώσουν με άγρια ​​θηλυκά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα έναν μειωμένο πληθυσμό μυγών της ελιάς, καθώς τα αυγά που παράγονται από τα άγρια ​​θηλυκά δεν εκκολάπτονται.

Η τεχνική αποστειρωμένων εντόμων περιλαμβάνει τη χρήση ακτινοβολίας για την αποστείρωση των παρασίτων των εντόμων. Η μέθοδος χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1950 και έχει συμβάλει καθοριστικά στην εξάλειψη των κουνουπιών που μεταφέρουν ασθένειες από πολλές περιοχές του κόσμου.

Επειδή δεν απαιτεί γενετική τροποποίηση και έχει ελάχιστες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η διαδικασία δεν υπόκειται στους αυστηρούς ρυθμιστικούς περιορισμούς πιο προηγμένων μεθόδων βιολογικού ελέγχου.

Το μέλλον του ελέγχου της μύγας της ελιάς

Η γενετική μηχανική είναι ένας από τους πιο πρόσφατους τομείς έρευνας που διερευνώνται, όχι για τις δυνατότητές της να τροποποιεί το ίδιο το παράσιτο αλλά για την ανάπτυξη ελαιόδεντρων ανθεκτικών στη θήρασή του.

Σε εξέλιξη βρίσκονται έρευνες για την εισαγωγή γονιδίων από άλλα φυτά ή έντομα που παράγουν ενώσεις που απωθούν ή σκοτώνουν τη μύγα της ελιάς στο γονιδίωμα της ελιάς.

Ωστόσο, η χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα και υπάρχει σημαντική συζήτηση γύρω από την ασφάλεια και την ηθική της χρήσης γενετικά τροποποιημένων φυτών.

Αν και είναι μόνο μία από τις πολλές απειλές για τους ελαιώνες σε όλο τον κόσμο, η μύγα της ελιάς παραμένει από τις πιο σοβαρές, όπως εδώ και χιλιετίες.

Με την ολοένα μεγαλύτερης κλίμακας περιβαλλοντική και κλιματική αλλαγή, οι αποτελεσματικές και βιώσιμες μέθοδοι διαχείρισης θα γίνουν πιο κρίσιμες.

• CABI
• μόρια
• Sci Rep