Πάνελ του ΟΗΕ: Ο χρόνος τελειώνει για την πρόληψη των χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής

Δεν είναι πολύ αργά για τον κόσμο να δράσει και να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας, προειδοποίησαν τα Ηνωμένα Έθνη.

Το τελευταίο αναφέρουν που δημοσιεύτηκε από τη Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο η έρευνα, η τεχνολογία και η συνεργασία μπορούν να επιτρέψουν στρατηγικές μετριασμού ενάντια στα χειρότερα συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Η έκθεση ζητά ταχεία δράση και απαριθμεί μια λεπτομερή σειρά παρεμβάσεων και στρατηγικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποτραπεί η σταθερή άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Λαμβάνει επίσης υπόψη τα θεσμικά, οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα που σχετίζονται με αυτές τις παρεμβάσεις και στρατηγικές.

"Έχουμε την επιστήμη. Έχουμε την τεχνολογία. Χρειαζόμαστε τώρα μια συντονισμένη προσπάθεια τόσο σε διεθνές όσο και σε τοπικό επίπεδο», είπε ο Rachid Mrabet, διευθυντής έρευνας στο Εθνικό Ινστιτούτο Γεωργικής Έρευνας στο Μαρόκο και συν-συγγραφέας της έκθεσης. Olive Oil Times.

"Η διακυβέρνηση και η θεσμική ικανότητα είναι ουσιαστικής σημασίας. Τα οικονομικά είναι κρίσιμα. Χρειαζόμαστε όλους τους παίκτες να δράσουν, από τους πολίτες μέχρι τη βιομηχανία, τις κυβερνήσεις και τους τοπικούς θεσμούς. Έχουμε τα μέσα», πρόσθεσε.

Η τελευταία έκθεση της IPCC είναι η τρίτη δόση της Έκτης Έκθεσης Αξιολόγησης του οργανισμού. Τα προηγούμενα μέρη έδειξαν τα στοιχεία ότι α η κλιματική καταστροφή βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, διερεύνησε τις επιπτώσεις του και πώς η ανθρωπότητα και ο φυσικός κόσμος μπορούν ή θα προσαρμοστούν.

Η νέα έκθεση είναι αφιερωμένη σε ό,τι γίνεται και θα μπορούσε να γίνει για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, εστιάζοντας σε συνθήκες μετριασμού.

Σε ένα σημείωμα, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες σημείωσε τη σημασία αυτού του ​"κρίσιμης σημασίας» έκθεση που εκπονήθηκε από εκατοντάδες επιστήμονες από δεκάδες χώρες για σχεδόν τέσσερα χρόνια.

"Αυτή είναι η αναφορά που μας δίνει επιλογές. Προσφέρει στρατηγικές για την αντιμετώπιση των κρίσιμων ερωτημάτων της εποχής μας», είπε. ​"Πως μπορουμε μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου? Πώς μπορούμε να δεσμεύσουμε τον άνθρακα; Πώς μπορούν οι τομείς των κτιρίων, των μεταφορών, των πόλεων, της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και της ενέργειας να είναι πιο βιώσιμοι;»

Οι ειδικοί της IPCC δήλωσαν ότι οι αυξανόμενες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (GHG) έδειξαν σημάδια επιβράδυνσης από το 2010 έως το 2019 σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία. Ωστόσο, από το 1990, οι ανθρωπογενείς εκπομπές GHG αυξάνονται σταθερά από όλες τις πηγές με σημαντικές επιταχύνσεις στις εκπομπές που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα.

"Υπάρχει πολύ σχετικό δυναμικό μετριασμού», είπε ο Mrabet. ​"Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η μεταφορά τεχνολογίας από τον Παγκόσμιο Βορρά στον Παγκόσμιο Νότο, η οποία έχει επιβραδυνθεί με το Πανδημία covid-19. "

"Επίσης, χρειάζεται χρηματοδότηση, με μεγαλύτερα ποσά που διατίθενται για τη δασοκομία και βιώσιμη γεωργία», πρόσθεσε. ​"Πρέπει να αντιμετωπίσουμε πολλά διαφορετικά κοινωνικά πλαίσια, όπου η φτώχεια και η επισιτιστική ανασφάλεια εξακολουθούν να αγγίζουν εκατομμύρια ανθρώπους».

"Πρέπει να δούμε την τοπική κουλτούρα, τους τρόπους και τις κοινωνίες», συνέχισε ο Μράμπετ. ​"Πρέπει να το σεβαστούμε και να συνεργαστούμε με τους θεσμούς. Δεν μπορούμε να προσφέρουμε μόνο τεχνολογία και επιλογές μετριασμού χωρίς να εργαστούμε για την ενεργοποίηση των τοπικών συνθηκών. Πρέπει να αλλάξουμε το παράδειγμα».

Εάν οι εκπομπές δεν περιοριστούν σύντομα, οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι παγκόσμιες επιφανειακές θερμοκρασίες θα ξεπεράσουν εύκολα τον 1.5 ºC σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή.

"Εάν δεν ενεργήσουμε, οδεύουμε προς ένα σενάριο στο οποίο οι θερμοκρασίες θα μπορούσαν να έχουν αυξηθεί πάνω από 2 °C ή ακόμη και να διπλασιαστούν μέχρι το τέλος του αιώνα», είπε ο Mrabet.

Σύμφωνα με την έκθεση, για να παραμείνουν εντός του ορίου του 1.5 °C, οι εκπομπές GHG θα πρέπει να κορυφωθούν πριν από το 2025 και έως το 2023 οι παγκόσμιες εκπομπές θα πρέπει να μειωθούν κατά 43%.

Μόνο οι καθαρές μηδενικές παγκόσμιες εκπομπές θα επιτρέψουν στις παγκόσμιες θερμοκρασίες να σταθεροποιηθούν, προειδοποίησαν οι επιστήμονες. Η υπέρβαση του 1.5 °C θα εκθέσει τον πλανήτη σε μια απρόβλεπτη κατάσταση ακραίων κλιματικών συνθηκών και άνευ προηγουμένου στρες στο οικοσύστημα.

Η γεωργία, η δασοκομία και η διαχείριση της γης αντιπροσώπευαν το 13 έως 21 τοις εκατό των παγκόσμιων ανθρωπογενών εκπομπών GHG από το 2010 έως το 2019. Πιστεύεται ότι τα διαχειριζόμενα και φυσικά οικοσυστήματα έδρασαν ως καταβόθρες άνθρακα την ίδια περίοδο, απορροφώντας περίπου το ένα τρίτο όλων των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες.

Σύμφωνα με την έκθεση, η αποψίλωση των δασών μειώνεται, αλλά εξακολουθεί να ευθύνεται για το 45 τοις εκατό όλων των εκπομπών στη γεωργία, τη δασοκομία και τη διαχείριση της γης.

Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι αυτοί οι τρεις τομείς μπορούν να παρέχουν μεταξύ 20 και 30 τοις εκατό του παγκόσμιου μετριασμού που απαιτείται για την επίτευξη των ορίων 1.5 °C ή 2 °C έως το 2050.

Η προστασία και η αποκατάσταση των δασών, των τυρφώνων, των παράκτιων υγροτόπων, των σαβάνων και των λιβαδιών είναι ζωτικής σημασίας στην προσπάθεια μετριασμού.

Το δυναμικό μετριασμού της γεωργίας είναι τεράστιο, με έως και 4.1 γιγατόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως που προέρχονται από τη διαχείριση του άνθρακα των καλλιεργειών και των λιβαδιών, τη γεωργοδασοκομία, τη χρήση βιοαπανθράκων, τη βελτιωμένη καλλιέργεια ρυζιού και τη διαχείριση των ζώων και των θρεπτικών ουσιών.

"Όταν εξετάζουμε τη γη, πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη τις πόλεις, οι οποίες γίνονται όλο και μεγαλύτερες», είπε ο Mrabet. ​"Είναι γη και έχουν πολλαπλές ανάγκες, όπως φαγητό. Τα κάθετα αγροκτήματα, τα οποία είναι πλέον εφικτά, μπορούν να συμβάλουν στον μετριασμό των επιπτώσεών τους».

Η έκθεση υπογραμμίζει πώς τα συστήματα τροφίμων αντιπροσωπεύουν περίπου το 23 έως 42 τοις εκατό των παγκόσμιων εκπομπών GHG και πώς επηρεάζουν το αποτύπωμα άνθρακα των νοικοκυριών ακόμη περισσότερο από την ενέργεια.

Σύμφωνα με την έκθεση, τα τρόφιμα αντιπροσωπεύουν το 48 έως 70 τοις εκατό του συνολικού αντίκτυπου στο νερό και τη γη. Καθώς αυξάνεται η κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών και επεξεργασμένων τροφίμων, αυξάνεται και ο συνολικός αντίκτυπος των νοικοκυριών, δεδομένων των υψηλών εκπομπών μεθανίου και οξειδίου του αζώτου που συνδέονται με αυτή την παραγωγή τροφίμων.

Ως αποτέλεσμα, οι ερευνητές πιστεύουν ότι ολόκληρο το σύστημα τροφίμων, από την παραγωγή έως την κατανάλωση, θα πρέπει να υποστεί βαθιές αλλαγές για την επίτευξη των κλιματικών στόχων.

Η έκθεση ζητά ρητά την εφαρμογή φυτικής διατροφής, η μείωση της σπατάλης τροφίμων και η δόμηση με ξύλο, βιοχημικά και βιοκλωστοϋφαντουργικά προϊόντα. Τέτοιες στρατηγικές θα μείωναν τις ανάγκες γης, παρέχοντας κρίσιμο χώρο για αναδάσωση και αποκατάσταση, ενώ θα μείωναν επίσης τις εκπομπές που τροφοδοτούν την αύξηση της θερμοκρασίας.

"Οι αναδυόμενες τεχνολογίες τροφίμων όπως η κυτταρική ζύμωση, το καλλιεργημένο κρέας, οι εναλλακτικές λύσεις φυτικής προέλευσης σε προϊόντα ζωικής προέλευσης και η ελεγχόμενη περιβαλλοντική γεωργία μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις άμεσες εκπομπές GHG από την παραγωγή τροφίμων», έγραψαν επιστήμονες της IPCC. ​"Αυτές οι τεχνολογίες έχουν χαμηλότερα αποτυπώματα γης, νερού και θρεπτικών ουσιών και αντιμετωπίζουν ανησυχίες σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων».

Η έκθεση επισημαίνει μέτρα όπως π.χ διατροφικές οδηγίες που υποστηρίζονται από τις ετικέτες των τροφίμων να ενθαρρύνουν τα νέα συστήματα τροφίμων, τα οποία οι ερευνητές πιστεύουν ότι θα πρέπει να είναι υποχρεωτικά, καθώς ενδυναμώνουν τους πολίτες και αυξάνουν την ευαισθητοποίηση σε σχετικά θέματα όπως η καλή διαβίωση των ζώων και το δίκαιο εμπόριο.

Η συνέχεια απώλεια βιοποικιλότητας καθιστά τα οικοσυστήματα λιγότερο ανθεκτικά στις ακραίες κλιματικές αλλαγές και αυτό μπορεί να εμποδίσει την πρόοδο των δυνατοτήτων μετριασμού της γεωργίας, της δασοκομίας και της διαχείρισης της γης, προειδοποίησε περαιτέρω η έκθεση.

"Πρέπει να εργαστούμε ταυτόχρονα σε όλους τους τομείς», είπε ο Mrabet. ​"Γεωργία και τρόφιμα, φυσικά, αλλά και μεταφορές, ενέργεια, κτίρια κ.ο.κ. Πρέπει να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας, τον τρόπο που καταναλώνουμε το φαγητό και χρησιμοποιούμε ενέργεια. Η ζωή μας θα πρέπει να προχωρήσει προς το να γίνει αρνητική στις εκπομπές ως αντίθετη με την τρέχουσα κατάσταση θετικών εκπομπών».

Οι στρατηγικές μετριασμού της γεωργίας, της δασοκομίας και της διαχείρισης της γης δεν εφαρμόζονται μόνο σε μεγαλύτερες χώρες, σημείωσαν οι ερευνητές, καθώς πολλές μικρότερες χώρες και περιοχές, ιδιαίτερα με υγροτόπους, έχουν δυσανάλογα υψηλά επίπεδα δυνητικού μετριασμού πυκνότητας από τους τρεις τομείς.

Σύμφωνα με τον Γκουτέρες, αυτά τα ευρήματα και οι άλλες εκθέσεις της IPCC που δημοσιεύθηκαν έκτοτε COP26 στη Γλασκώβη θα ανοίξει το δρόμο για την COP27, την επόμενη διεθνή σύνοδο κορυφής για την κλιματική αλλαγή που θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο Νοέμβριο στην Αίγυπτο.

"Είμαι βέβαιος ότι αυτές θα είναι κεντρικές για τις συνομιλίες για το κλίμα, τη λήψη αποφάσεων και τη δράση σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο», είπε.

• IPCC
• IPCC