Μελέτη: Η εντατικοποίηση της γεωργίας βλάπτει την παραγωγικότητα του ελαιώνα

Τέσσερα χρόνια μετά την έναρξή του, το Έργο Olivares Vivo στην Ανδαλουσία συνεχίζει να αποδίδει θετικά αποτελέσματα για το ρόλο ενός οικοσυστήματος βιοποικιλότητας σε παραδοσιακούς ελαιώνες.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας νέας μελέτη δημοσιεύτηκε στο Journal of Applied Ecology από ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Jaén, η διατήρηση της φυτικής κάλυψης και των φυσικών περιοχών στους ελαιώνες ενίσχυσε την ποικιλομορφία των ειδών και τις λειτουργίες που επιτελούν στις καλλιέργειες.

"Στη μελέτη μας, διαπιστώσαμε ότι η ποικιλομορφία των ειδών και οι λειτουργίες που επιτελούν στον ελαιώνα επηρεάστηκαν αρνητικά από την απλοποίηση του τοπίου του ελαιώνα και εντατική διαχείριση των φυτικών καλυμμάτων», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Rubén Tarifa, διδακτορικός φοιτητής στο τμήμα ζωικής και φυτικής βιολογίας και οικολογίας του πανεπιστημίου.

"Τα σπάνια είδη επηρεάστηκαν περισσότερο σε αυτή τη διαδικασία», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι εντατικές γεωργικές πρακτικές στους ελαιώνες συνήθως προκαλούν απώλεια της βιοποικιλότητας ασκώντας έντονη πίεση σε φυτά, πτηνά και έντομα, τα οποία είναι κρίσιμα για τον έλεγχο των κοινών παράσιτα ελιάς.

"Δεν είναι μόνο δραστική η απώλεια ειδών, αλλά και η απώλεια λειτουργικότητας», είπε ο Ταρίφα. ​"Επιπλέον, μέχρι τώρα, ήταν άγνωστο εάν οι εντατικές γεωργικές πρακτικές θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα πιο σπάνια είδη, ταξινομικά και λειτουργικά, ή αντίθετα, αυτά που είναι πιο κοινά ή κυρίαρχα».

"Είναι γνωστό ότι, σε ορισμένες κοινότητες, τα σπάνια φυτά παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην κοινότητα, υποστηρίζοντας αναντικατάστατες λειτουργίες μέσα στο οικοσύστημα», πρόσθεσε. ​"Για όλους αυτούς τους λόγους, προτείναμε αυτή τη μελέτη».

Ακριβώς όπως στο προηγούμενες μελέτες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η εντατικοποίηση της γεωργίας εξάντλησε τη βλάστηση με σπάνια φυτά που φέρουν το μεγαλύτερο βάρος της πίεσης που ασκείται από αυτούς τους τύπους γεωργικών πρακτικών.

Διαπιστώθηκε ότι η εντατικοποίηση επηρεάζει την ικανότητα αναπαραγωγής των φυτών μέσω επαναλαμβανόμενου οργώματος και χρήσης ζιζανιοκτόνων. Όταν χρησιμοποιούνται ζιζανιοκτόνα για παρατεταμένες περιόδους, υπάρχει κίνδυνος εξάντλησης των σπόρων ορισμένων φυτών. Αυτό οδηγεί στην απομάκρυνση αυτών των φυτών από το τοπίο, ακόμη και όταν βρίσκονται σε αδρανείς καταστάσεις.

Σε άλλες περιπτώσεις, η εντατικοποίηση επηρεάζει έμμεσα τα φυτά παρεμβαίνοντας σε ζώα που είναι κρίσιμα για την ύπαρξη αυτών των φυτών, όπως οι επικονιαστές. Δεδομένου ότι τα σπάνια φυτά συμβάλλουν στον λειτουργικό πλούτο δυσανάλογα, η εξάντλησή τους συνήθως θέτει σε κίνδυνο την ακεραιότητα των διαφορετικών οικολογικών διεργασιών.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι ερευνητές πήραν δείγματα φυτικής κάλυψης από 40 ελαιώνες στις επαρχίες Μάλαγα, Χαέν, Κόρδοβα, Κάντιθ, Γρανάδα και Σεβίλλη.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι εφόσον η κάλυψη των ζιζανίων παίζει ουσιαστικό ρόλο στην υποστήριξη της πανίδας των μόνιμων καλλιεργειών, όπως οι ελαιώνες, και της παραγωγής τους, τα γεωργοπεριβαλλοντικά προγράμματα σε αυτές τις καλλιέργειες θα πρέπει να υιοθετήσουν πρακτικές χαμηλής έντασης που ευνοούν τη λειτουργικότητα και την ποικιλομορφία των οικοσυστημάτων.

• Περιοδικό Εφαρμοσμένης Οικολογίας
• Oleorevista