Ισπανοί επιστήμονες προωθούν την κατανόηση της καταστροφικής νόσου της ελιάς

Μια ομάδα με επικεφαλής ερευνητές στο τμήμα γεωπονίας του Πανεπιστημίου της Κόρδοβα δημοσίευσε ένα από τα πιο ολοκληρωμένα σπουδές μέχρι σήμερα στο Colletotrichum, τον μύκητα που προκαλεί ανθρακνόζη, ή ​"σαπουνάδα ελιάς."

Η ανθρακνόζη στον καρπό της ελιάς είναι πολύ λοιμογόνος και μπορεί να προκαλέσει απώλειες στις καλλιέργειες έως και 100%. Επιπλέον, μια τοξίνη που παράγεται στο σάπιο φρούτο μπορεί να αποδυναμώσει τα ίδια τα δέντρα προκαλώντας το μαρασμό των κλαδιών, μειώνοντας έτσι τις μελλοντικές αποδόσεις ακόμη και μετά από επιτυχή θεραπεία. Στην Ισπανία, η ασθένεια ευθύνεται για μια μέση ετήσια απώλεια καλλιεργειών 2.6%.

Στη μελέτη, αναλύθηκαν συνολικά 185 προϊόντα απομόνωσης που συλλέχθηκαν σε διάστημα άνω των δύο δεκαετιών. Τα δείγματα ελήφθησαν κυρίως από την Ισπανία και την Πορτογαλία, που είναι δύο από τις μεγαλύτερες χώρες παραγωγής ελαιολάδου στον κόσμο. Ωστόσο, πολλά άλλα δείγματα συλλέχθηκαν από την Αυστραλία, τη Βραζιλία, την Καλιφόρνια, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Τυνησία και την Ουρουγουάη.

Ενώ υπάρχει πολύ προηγούμενη έρευνα, η μοριακή ταυτοποίηση των απομονώσεων δεν είχε πραγματοποιηθεί προηγουμένως.

"Στην περίπτωση του Colletotrichum, τα μορφολογικά χαρακτηριστικά δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε διαφοροποίηση μεταξύ διαφορετικών ειδών, επομένως πρέπει να καταφύγουμε σε αλληλουχίες DNA που μας λένε πόσο παρόμοια είναι ορισμένα απομονωμένα στελέχη με άλλα», δήλωσε ο Juan Moral, ένας από τους κορυφαίους ερευνητές.

Μετά τη χρήση επτά συγκεκριμένων γονιδιακών περιοχών, αναγνωρίστηκαν 12 διαφορετικά είδη Colletotrichum.

Δείγματα από άλλες ευπαθείς καλλιέργειες, όπως αμύγδαλα, γλυκά πορτοκάλια και φράουλες, συμπεριλήφθηκαν επίσης στη μελέτη, και ο μύκητας βρέθηκε ότι είναι εξαιρετικά προσαρμόσιμος και ευκαιριακός.

Απομονώσεις από δείγματα αυστραλιανής ελιάς έδειξαν την υψηλότερη ποικιλία Colletotrichum μακράν, αλλά με τα δύο είδη που κυριαρχούν στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα και την Ιταλία να απουσιάζουν εντελώς. Αυτό προσθέτει βάρος στην υπόθεση ότι τα ιθαγενή είδη Colletotrichum είναι σε θέση να μεταπηδούν γρήγορα σε νέους ξενιστές.

Αυτή η ικανότητα του μύκητα έχει πρακτικές συνέπειες για την πρόληψη της νόσου, όπως αποδεικνύεται από μια περίπτωση διασταυρούμενης μόλυνσης σε φυτώριο στη βορειοανατολική Ισπανία, όπου τα φυτά εσπεριδοειδών που φιλοξενούν το είδος C. fructicola είναι ύποπτα ότι έχουν μολυνθεί ελαιόδεντρα τα οποία στη συνέχεια εμφάνισαν νέκρωση των φύλλων, ένα σπάνιο αλλά δυνητικά θανατηφόρο σύμπτωμα της ανθρακνόζης.

Δεδομένης της καταστροφικής οικονομικής επίπτωσης του παθογόνου, διάφορα είδη υποβλήθηκαν σε μυκητοκτόνα τόσο βενομυλίου όσο και με βάση τον χαλκό για να προσδιοριστεί η ευαισθησία και η αντοχή τους.

"Έχουμε δει διαφορές στην ευαισθησία στα μυκητοκτόνα μεταξύ των ειδών και όταν εμβολιάσαμε διαφορετικές ποικιλίες βρήκαμε επίσης διαφορές στη λοιμογόνο δύναμη μεταξύ αυτών των απομονώσεων», δήλωσε ο Antonio Trapero, ερευνητής του Πανεπιστημίου της Κόρδοβα.

Τα μυκητοκτόνα με βάση τον χαλκό έχουν γίνει ένα από τα που χρησιμοποιείται πιο συχνά τα τελευταία χρόνια, εν μέρει λόγω του χαμηλότερου κόστους τους. Ωστόσο, τα αποτελέσματα ποικίλλουν ευρέως.

Για παράδειγμα, η ομάδα παρατήρησε ότι ενώ τα ισπανικά προϊόντα απομόνωσης C. godetiae από ελαιοκαλλιεργητικές περιοχές όπου τα μυκητοκτόνα με βάση τον χαλκό χρησιμοποιούνται συχνά από τους αγρότες ήταν πιο ανεκτικά στον χαλκό από τα προϊόντα απομόνωσης C. nymphaeae, δείγματα από την Πορτογαλία έδειξαν τα αντίθετα αποτελέσματα.

"Η ύπαρξη απομονώσεων από πολλές χώρες δείχνει πώς ακόμη και απομονώσεις του ίδιου είδους συμπεριφέρονται διαφορετικά ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή από την οποία προέρχονται», δήλωσε ο ερευνητής Carlos Agustí.

Το Πανεπιστήμιο της Κόρδοβα είπε ότι η διερεύνηση της βιολογίας και της βιοποικιλότητας των παθογόνων που προκαλούν την ανθρακνόζη σε τέτοιο βάθος θα συμβάλει στην προώθηση της δημιουργίας πιο αποτελεσματικών μεθόδων ελέγχου.

Οι κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Ανδαλουσίας συμμερίζονται αυτόν τον στόχο και αμφότερες παρείχαν σημαντική χρηματοδότηση για την έρευνα.

• Πανεπιστήμιο της Κόρδοβα
• Εφημερίδα των μυκήτων