Η έρευνα για τη βιοποικιλότητα της ελιάς είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής

"Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τον χαρακτηρισμό και την καταλογογράφηση των ποικιλίες ελιάς», δήλωσε ο Claudio Cantini, επικεφαλής του Ινστιτούτου Βιοοικονομίας του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας (IBE-CNR) Santa Paolina πειραματικό αγρόκτημα, στη Follonica.

"Αυτό οδήγησε στη δημιουργία μεγάλων συλλογών σαν τη δική μας, που περιλαμβάνει πάνω από 1,000 προσχωρήσεις, που ρέει στην παγκόσμια τράπεζα γερμπλασμάτων ελιάς που ιδρύθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) και υποστηρίζεται από τον Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου", Πρόσθεσε.

Η Santa Paolina ιδρύθηκε το 1966 για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας των φυτών και φιλοξενεί σημαντικές ποικιλιακές συλλογές από αχλάδι, ροδάκινο, λωτό, μήλο και κυδώνι, μαζί με ελιές. Επιπλέον, περιλαμβάνει κέντρο προπολλαπλασιασμού πιστοποιημένου φυτικού υλικού ελιάς και εγκατάσταση για την αποκατάσταση ελαιόδεντρων που έχουν προσβληθεί από ιογενείς ασθένειες.

"Οι τράπεζες γεννητικών πλάσματος είναι πολύ τεράστιες, και ωστόσο ο παγκόσμιος ποικιλιακός πλούτος απέχει πολύ από το να έχει καταγραφεί πλήρως», είπε ο Cantini.

Υπενθύμισε ότι το είδος της ελιάς – Olea European – έχει περισσότερες από 2,000 γνωστές ποικιλίες, από τις οποίες περίπου 540 είναι εγγενείς στην Ιταλία, τη χώρα με την πλουσιότερη βιοποικιλότητα ελιάς.

"Ας σκεφτούμε μόνο τις πολλές δευτερεύουσες ποικιλίες, ειδικά αυτές ανακαλύφθηκε ξανά πρόσφατα, τα οποία πρέπει ακόμη να μελετηθούν και να χαρακτηριστούν», είπε ο Cantini. ​"Μπορούμε να πούμε ότι το αυξανόμενο ενδιαφέρον των χειριστών, πρόθυμοι να δοκιμάσουν νέες ποικιλίες προκειμένου να βελτιωθούν παραγωγή ελαιολάδου, πιέζει υπέρ αυτής της έρευνας».

Σε αυτό το στάδιο, οι τράπεζες γενετικού πλάσματος, όπου οι ερευνητές αποθηκεύουν τα γονίδια που αντιστοιχούν στα διαφορετικά χαρακτηριστικά των ποικιλιών ελιάς, παίρνουν κρίσιμη σημασία: μπορούν να προσφέρουν στον αγροτικό τομέα μεγαλύτερη επιλογή φυτών, ειδικά υπό το φως των κλιματική αλλαγή.

"Οι τράπεζες ελαιολάδου, τεράστιες συλλογές γενετικής ποικιλότητας, γίνονται θεμελιώδης πόρος», είπε ο Cantini. ​"Εννοείται ότι η διατήρηση της βιοποικιλότητας αποτελεί προτεραιότητα αυτή τη στιγμή, καθώς είναι θεμελιώδες για την ποιότητα των οικοσυστημάτων».

"Έτσι, όσο περισσότερο χαρακτηρίζουμε την τεράστια βιοποικιλότητα της ελιάς, τόσο περισσότερο μπορούμε να την ενισχύσουμε επαρκώς και να τη χρησιμοποιήσουμε για να αντιμετωπίσουμε νέες προκλήσεις μπροστά", Πρόσθεσε.

Η έρευνα για τη βιοποικιλότητα της ελιάς μπορεί να βοηθήσει στην εξεύρεση νέων τρόπων για τον μετριασμό των επιπτώσεων και την αντιμετώπιση ακραία καιρικά φαινόμενα, ξαφνικές αλλαγές θερμοκρασίας και υδατικό στρες, όλα αυτά συμβαίνουν με αυξανόμενη συχνότητα και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη ασθενειών.

Η Cantini επιβλέπει επί του παρόντος μια ερευνητική ομάδα διδακτορικών φοιτητών που μελετούν την αντοχή των ποικιλιών ελιάς σε αυτές τις περιβαλλοντικές πιέσεις.

"Ακριβώς όπως με τις παραλλαγές στο ανθρώπινο είδος, όπου υπάρχουν μηχανισμοί αντίστασης σε ορισμένα άτομα και πληθυσμούς, επίσης και στα είδη της ελιάς μπορεί να υπάρχουν διαφορετικοί χαρακτήρες στο γονιδίωμα των διαφορετικών ποικιλιών και επομένως μπορούν να δώσουν διαφορετικές αποκρίσεις όταν το φυτό βρίσκεται σε συνθήκες πίεσης», είπε ο Cantini. ​"Μπορώ να πω ότι όταν εμβαθύνουμε στη σφαίρα των ποικιλιών ελιάς, ανοίγεται ένας νέος ολόκληρος κόσμος».

Η ερευνητική ομάδα εργάζεται τώρα σε τρεις δημοσιεύσεις σχετικά με το άγχος που προκαλεί η υπεριώδης ακτινοβολία.

"Μελετάμε την αντοχή ορισμένων ποικιλιών στο στρες που προκαλείται από την έλλειψη νερού», πρόσθεσε ο Cantini. ​"Ήδη εμφανίζονται σημαντικές διαφορές μεταξύ των ποικιλιών, καθώς παρατηρούμε πολύ διαφορετικούς μηχανισμούς».

Οι ερευνητές εξετάζουν επίσης μορφολογικά χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένου του μηχανισμού μεταφοράς νερού, ενώ εστιάζουν στην ανατομία ορισμένων ποικιλιών που έχουν εντελώς διαφορετικά δοχεία μεταφοράς σε μέγεθος και σχήμα. Εκτός από την ανατομική πλευρά, εξετάζουν επίσης το σχηματισμό ορισμένων ουσιών.

"Αν κοιτάξουμε τι συμβαίνει μέσα σε αυτές τις ποικιλίες όταν τις βάζουμε υπό πίεση, παρατηρούμε την παραγωγή διαφόρων ουσιών που κατά κάποιο τρόπο τείνουν να εξουδετερώνουν το στρες», είπε ο Cantini. ​"Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα μας αποκάλυψαν την παρουσία μιας πρωτεΐνης, η οποία είναι γνωστή σε άλλα είδη, αλλά δεν έχει μελετηθεί πολύ αυτή τη στιγμή, η οποία φαίνεται να αντιπροσωπεύει ένα βολικό στοιχείο στην ελιά».

"Εστιάζουμε σε αυτή την πρωτεΐνη για να καταλάβουμε αν μπορεί να παίξει βασικό ρόλο», πρόσθεσε. ​"Πάνω απ 'όλα, εξετάζουμε την αλληλεπίδραση μεταξύ αυτής της πρωτεΐνης και του γονιδιώματος. Ως εκ τούτου, η δράση του γονιδίου που ενεργοποιείται, και πιθανώς το πώς αυτό μπορεί να σχετίζεται με άλλα χαρακτηριστικά του φυτού, ανατομικά και από άλλες απόψεις».

Η υπόθεση είναι ότι εντός της ποικιλομορφίας που αντιπροσωπεύουν οι πολυάριθμες ποικιλίες από όλο τον κόσμο στα είδη της ελιάς, οι μηχανισμοί αντίστασης μπορεί να αξιοποιηθούν στο μέλλον.

"Στόχος μας, ένας από όλους τους ερευνητές, είναι να εντοπίσουμε αυτούς τους μηχανισμούς», είπε ο Cantini. ​"Για να δώσω ένα παράδειγμα με μια γνωστή ποικιλία, το Leccino είναι ανθεκτικό στην Xylella fastidiosa και επίσης στο κρύο, και μερικά βακτήρια και μύκητες επίσης, κάτι που μας κάνει να πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρχει ένας μοναδικός μηχανισμός που ενεργεί μέσα σε αυτήν την ποικιλία».

"Στη συνέχεια, εισαγάγαμε το Leccino στις μελέτες μας, μαζί με άλλες ποικιλίες που, αντίθετα, έχουν διαφορετική ευαισθησία, και επαληθεύουμε τι συμβαίνει σε αυτές τις ποικιλίες», πρόσθεσε.

Στόχος είναι να υπάρχει μια βάση δεδομένων με πλήθος πληροφοριών, μέσω της οποίας οι ερευνητές μπορούν όχι μόνο να χαρακτηρίσουν υπάρχουσες ποικιλίες που είναι έτοιμες να χρησιμοποιηθούν αλλά και να δημιουργήσουν νέες.

"Με βάση τα προκαταρκτικά ευρήματα, είμαστε ήδη σε θέση να υποθέσουμε ένα ιδανικό δέντρο ελιάς», είπε ο Cantinti.

Η ομάδα του παρέκτασε τέσσερα μοντέλα φυτών από τη βάση δεδομένων Santa Paolina για τη μελέτη τους.

"Προσπαθούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει όταν βάζουμε αυτά τα μοντέλα φυτών υπό πίεση», είπε. ​"Έτσι, για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι έχουμε μια ποικιλία ανθεκτική στο κρύο και μια ποικιλία μη ανθεκτική στο κρύο, οι οποίες έχουν αντίστοιχα πλατιά και στενά δοχεία μεταφοράς, ένα είναι ανθεκτικό στην ξυλέλλα και ένα μη ανθεκτικό. Τα βάζουμε υπό πίεση νερού. σημειώνουμε ότι ο μηχανισμός του τρόπου με τον οποίο τα φυτά σχετίζονται με τις περιβαλλοντικές πιέσεις αλλάζει εντελώς ανάλογα με την ποικιλία τους, και αυτό βρίσκεται σε κυτταρικό και γενετικό επίπεδο».

"Στη συνέχεια, για παράδειγμα, αν εντοπίσουμε μια πρωτεΐνη όπως αυτή που αναφέρθηκε παραπάνω, έχουμε πρόσβαση στη βάση δεδομένων και ελέγχουμε τα επίπεδα αυτής της πρωτεΐνης σε κάθε ποικιλία», πρόσθεσε ο Cantini. ​"Αν μάθουμε ότι ένα γονίδιο είναι ενεργοποιημένο, πάμε και βλέπουμε ποια ποικιλία έχει υψηλή ενεργοποίηση. Εάν συμβεί αυτό, αυτό θεωρείται ως δείκτης."

"Μπορούμε να έχουμε πρωτεϊνικούς, γενετικούς ή φυσιολογικούς δείκτες, που μπορούν επίσης να φανούν στα σπορόφυτα», συνέχισε. ​"Στη συνέχεια, μπορούμε να κάνουμε διασταυρώσεις, να αναζητήσουμε αυτόν τον δείκτη σε όλα τα αδέρφια και να επιλέξουμε μόνο εκείνους που έχουν αυτόν τον δείκτη, κάτι που θα ληφθεί υπόψη στις επόμενες μελέτες. Ένας σταθερός αριθμός δεικτών μας επιτρέπει είτε να το κάνουμε ανακαλύψτε ξανά παλιές ποικιλίες, τα οποία παραμερίστηκαν από τους αγρότες στο πέρασμα των αιώνων ή για την ανάπτυξη νέων.»

Επί του παρόντος, οι ερευνητές του IBE πραγματοποιούν τη γενετική αποτύπωση 1,200 ελαιόδεντρων, συμπεριλαμβανομένων των ποικιλιών και των φυτών, που αποτελούν μέρος της συλλογής Santa Paolina.

"Πιστεύουμε ότι ξεκινώντας από μια εις βάθος εξέταση των συλλογών και ένα διορατικό όραμα των παικτών, αυτές οι μελέτες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις για τη θεραπεία και την πρόληψη ορισμένων φυτικών παθολογιών στο εγγύς μέλλον», κατέληξε ο Cantini.