Ανάκτηση παραδοσιακών ελαιόδεντρων διεγείρει τη γαλλική ελαιοκαλλιέργεια

Το Γαλλικό Διεπαγγελματικό Σώμα για το Ελαιόλαδο (Afidol) επικεντρώνεται στην ανάκτηση και την ανακαίνιση των παραδοσιακών και ορεινών ελαιώνων ως μέσο για να καταστήσει τη βιομηχανία επιτραπέζιων ελιών και ελαιολάδου της χώρας πιο κερδοφόρα.

Η ανάκτηση των ελαιώνων στο Αιγαίο Γαλλία έχει ήδη συμβάλει στη διατήρηση της φυσικής του κληρονομιάς και η ελαιοκαλλιέργεια έχει καταστεί μία από τις ελάχιστες γεωργικές δραστηριότητες που πρέπει να αναπτυχθούν τα τελευταία χρόνια.

Οι παραδοσιακοί ελαιώνες είναι περιοχές με φυτείες χαμηλής πυκνότητας (από 200 έως 300 δέντρα ανά στρέμμα), χαμηλές έως μεσαίες αποδόσεις (από 5.5 έως 11 τόνους ελιές ανά στρέμμα) και περιέχουν δέντρα με μέση ηλικία άνω των 25 ετών.

Συνήθως δεν υπόκεινται σε άρδευση και κατά κανόνα επιτρέπεται να συσσωρεύονται πιο φυσικά, συχνά προκαλώντας παράλογη παραγωγή. Οι παραδοσιακοί ελαιώνες που βρίσκονται σε μεγάλες πλαγιές πρέπει να συλλέγονται με το χέρι, αναγκάζοντας τους καλλιεργητές και τους παραγωγούς να επικεντρωθούν στις προστιθέμενες τιμές των ελαίων, προκειμένου να αντισταθμίσουν το υψηλότερο κόστος παραγωγής.

Η καλλιέργεια της ελιάς στη Γαλλία μειώθηκε σταθερά κατά τη διάρκεια του δέκατου όγδοου και του δέκατου ένατου αιώνα, λόγω σοβαρών καιρικών καταστροφών, χαμηλότερων περιθωρίων κέρδους, αυξημένου ανταγωνισμού από την επέκταση των αμπελώνων και άλλων προβλημάτων στον τομέα.

Από το 1840 έως το 1929, ο αριθμός των ελαιώνων μειώθηκε από τα εκατομμύρια 26 σε εκατομμύρια 13.7. Στο 1956, ο παγετός κατέστρεψε εκατομμύρια ελαιόδεντρα αναγκάζοντας πολλούς ελαιοκαλλιεργητές να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια, η οποία προκάλεσε τη διακοπή πολλών ελαιοτριβείων.

Μετά από αυτή τη μακρά παρακμή, η ελαιοκαλλιέργεια στη Γαλλία άρχισε να ανακάμπτει μετά τη δεκαετία του 1980, όταν τα τοπικά προϊόντα ελιάς άρχισαν να εκτιμούνται ξανά. Η ακόλουθη ανάκαμψη των τοπίων της ελιάς ήταν καθοριστικό στοιχείο αυτής της αναβίωσης.

Από τα τελευταία 1980s μέσω του 2010, η Γαλλία άρχισε να αποκαθιστά αυτά τα εγκαταλελειμμένα ελαιόδενδρα, καθαρίζοντας αγροτεμάχια, αναδημιουργώντας παλιά ελαιόδεντρα και τις ταράτσες όπου φυτεύτηκαν.

Πιο φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές εισήχθησαν, ενισχύοντας την εκτίμηση της αξίας της κληρονομιάς των ελαιώνων και παρέχοντας στα ελαιόδεντα μεγαλύτερη ορατότητα στα τοπία, την τοπική γεωργία, αλλά και ως στολίδι.

Οι ελιές διατηρούσαν την παλιά τους πυκνότητα και ποικιλιακά χαρακτηριστικά στα ανακτηθέντα τοπία, αλλά το ύψος τους μειώθηκε και το σχήμα άλλαξε για να διευκολύνει την καλλιέργεια και να αυξήσει την παραγωγή.

Από το 1988 μέχρι το 2011, ο αριθμός των ελαιόδεντρων αυξήθηκε από 3.4 σε 5.1 εκατομμύρια και η έκταση της ελιάς από 99,000 στρέμματα σε 136,000 στρέμματα. Αυτό κατέστησε την ελαιοκαλλιέργεια μία από τις λίγες γεωργικές δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν στη νότια Γαλλία, και μάλιστα στην περιφέρεια Languedoc-Roussillon, παρά στις περιοχές Alpes-Maritimes.

Τα μεσογειακά τοπία και Terroir (Patermed) ήταν ένα ερευνητικό πρόγραμμα που προσπάθησε να προωθήσει την ποιότητα των τοπίων του αμπελώνα και του ελαιώνα μέσα στα terroirs τους και βοήθησε στην ανάκαμψη και την αποκατάστασή τους.

Αυτό προκάλεσε μεγαλύτερη συμμετοχή παλαιών και νέων καλλιεργητών στον τομέα. Σύμφωνα με στοιχεία από το 2014, υπάρχουν 35,000 ελαιοκαλλιεργητές στη Γαλλία, το 32% των οποίων είναι επαγγελματίες. Μεταξύ αυτών μόνο ένα πολύ μικρό μέρος αφιερώνεται αποκλειστικά στην ελαιοκαλλιέργεια. Ο γαλλικός τομέας της ελιάς χαρακτηρίζεται από μικρές εκμεταλλεύσεις.

Η Afidol παρέχει στους ελαιοκαλλιεργητές εκπαίδευση σε τεχνικές καλλιέργειας, όπως κλάδεμα, συγκομιδή από παραδοσιακούς ελαιώνες και διαμόρφωση των δέντρων για τη διευκόλυνση της διαχείρισης τους όλο το χρόνο. Η οντότητα εκπαιδεύει επίσης τους καλλιεργητές και τους παραγωγούς για το πώς να χειριστεί μια ποικιλία εργαλείων που μπορούν να βοηθήσουν στην επιτάχυνση της χειροκίνητης επιλογής.

Η οργάνωση προωθεί επίσης γεωργικές πρακτικές που είναι περιβαλλοντικά βιώσιμες, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης του εδάφους και των κατάλληλων χρήσεων των λιπασμάτων. Το είκοσι πέντε τοις εκατό των ελαιώνων που καλλιεργούνται από επαγγελματίες καλλιεργητές διαχειρίζεται πλέον βιολογικά.

Τα παραδοσιακά ελαιόδεντρα έχουν οικονομική αξία λόγω του γεγονότος ότι τα τρόφιμα που παράγουν σήμερα βρίσκονται σε ζήτηση από τους πιο φιλικούς προς το περιβάλλον καταναλωτές και συμβάλλουν στη διατήρηση των φυσικών τοπίων.

Η ανάκτηση των εγκαταλελειμμένων δένδρων συνέβαλε επίσης στη διατήρηση των τοπικών ποικιλιών ελιάς, όπως η Estoublonnaise, η οποία παρέχει αυθεντικότητα και υψηλότερη αξία στα έλαια που παράγονται στην περιοχή. Το Aglandau και το Picholine είναι άλλες ποικιλίες που βρίσκονται σε παραδοσιακούς ελαιώνες.

Η αναζωογόνηση της ελαιοκαλλιέργειας στη Γαλλία βοηθά στην αναζωογόνηση ενός τομέα που δημιουργεί έσοδα μέσω επιτραπέζιων ελιών, ελαιολάδων, άλλων προϊόντων ελιάς, φεστιβάλ και ελαιοτουρισμός.

• Projets de Paysage


• Vaucluse Agricole