Παρά την ξηρασία, η Κροατία απολαμβάνει καρποφόρα συγκομιδή

Οι Κροάτες ελαιοπαραγωγοί τρίβουν τα χέρια τους ικανοποιημένοι. Εκτός από τα νησιά Hvar και Vis, η συγκομιδή στην υπόλοιπη χώρα ήταν καλύτερη από την αναμενόμενη.

Η συγκομιδή έρχεται παρά τις προκλήσεις της παρατεταμένης ξηρασίας και των καυτών καλοκαιρινών θερμοκρασιών.

"Η ξηρασία ξεκίνησε στα τέλη της άνοιξης», είπε ο Edi Druzetić, γνωστός τοπικός γεωπόνος. ​"Ευτυχώς, η λίπανση ήταν καλή, οπότε τα κλαδιά είναι γεμάτα καρπούς. Είναι μικρότερα από το συνηθισμένο και ωριμάζουν πιο αργά, αλλά οι καρποί είναι υγιείς αφού δεν υπήρχαν ασθένειες ή παράσιτα λόγω των υψηλών θερμοκρασιών».

Για περισσότερα από 40 χρόνια, η Druzetić ασχολείται επαγγελματικά και με πάθος με την ελαιοκαλλιέργεια. Ως μέρος της εταιρείας Agroprodukt, φροντίζει 12,000 ελαιόδεντρα, κυρίως τις εγχώριες ποικιλίες Buža, Istarska bjelica, Rosinjola και Rosulja, σε 45 εκτάρια στη δυτική Ίστρια.

Η συγκομιδή ξεκίνησε λίγο αργότερα φέτος και συνεχίζεται ακόμα, ειδικά στη νότια Ίστρια, όπου η ξηρασία ήταν πιο έντονη.

"Δεν έχουμε μαζέψει ούτε το μισό από αυτό ακόμα, και όσον αφορά την ποσότητα, έχουμε περισσότερα από αυτά που μαζέψαμε πέρυσι», είπε ο Druzetić.

Φέτος, η Druzetić αναμένει να παράγει 30,000 λίτρα, περισσότερα από τον μέσο όρο του προηγούμενου έτους. Οι μάρκες του με μείγματα Torćol, Salvela, Punta Cissana και Aurum έχουν βραβευτεί πολλές φορές σε εγχώριους και διεθνείς διαγωνισμούς, συμπεριλαμβανομένων των NYIOOC World Olive Oil Competition.

Uljara Vodnjan, τόσο ο παλαιότερος όσο και ο πιο σύγχρονος Κροάτης παραγωγός, σύμφωνα με τους μυημένους, λειτουργεί ως μέρος της Agroprodukt.

Ο μύλος, που υπάρχει στον ίδιο χώρο για περισσότερα από 100 χρόνια, ανακαινίστηκε πλήρως και εκσυγχρονίστηκε πέρυσι και τώρα περιλαμβάνει νέο εξοπλισμό μεγαλύτερης χωρητικότητας. ​"Μπορούμε να επεξεργαστούμε έως και τρεις τόνους την ώρα», είπε ο Druzetić.

Ο μύλος άνοιξε στις 7 Οκτωβρίου και οι ιδιοκτήτες του αναμένουν να επεξεργαστούν περίπου 12,000 τόνους μέχρι το τέλος της σεζόν, διπλάσιο από πέρυσι. Μαζί με τους Ίστρια καλλιεργητές, μερικοί έρχονται από τα νησιά Kvarner – που βρίσκονται ανατολικά της χερσονήσου της Istrian στον κόλπο Kvarner – για να μεταμορφώσουν τις ελιές τους.

Εκτός από την Ίστρια, ελαιοτριβεία λειτουργούν επίσης με πλήρη ατμό στη Δαλματία.

"Δεν θυμάμαι τέτοια συγκομιδή τα 50 χρόνια που εργάζομαι στην ελαιοκαλλιέργεια», είπε ο Blaž Jurin, ο επί μακρόν διευθυντής του αγροτικού συνεταιρισμού στο Primošten Burnje.

Πρόσθεσε ότι υπήρχαν περισσότεροι καρποί από το συνηθισμένο αφού η λίπανση πήγε καλά, αλλά η μακροχρόνια ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες επιβράδυναν την ανάπτυξη και την ωρίμανση των ελιών.

Η εποχή διασώθηκε ευρέως στη Δαλματία από την έγκαιρη βροχή στα τέλη Σεπτεμβρίου και στις αρχές Οκτωβρίου, η οποία επέτρεψε στους καρπούς να ανακτήσουν κάποια συσσώρευση λαδιού.

Ωστόσο, η συγκομιδή καθυστέρησε και στη Δαλματία για τους ίδιους λόγους όπως και στην Ίστρια, με τις υψηλές θερμοκρασίες στα τέλη Οκτωβρίου και αρχές Νοεμβρίου να καθυστερούν την τελική ωρίμανση των ελιών.

Μέρος αυτού που έκανε τη φετινή σοδειά να ξεχωρίσει σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια είναι το υψηλό ποσοστό συσσώρευσης λαδιού σε μετασχηματισμένους καρπούς. Ορισμένοι καλλιεργητές εκτιμούν ότι έχουν συσσώρευση λαδιού που είναι 20 ή 30 φορές πάνω από το μέσο όρο, με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης να αναφέρουν αριθμούς ρεκόρ κάθε μέρα.

Στη βόρεια Δαλματία, ένας ελαιοπαραγωγός από την Čista Velika έλαβε 98 λίτρα λάδι από τα 322 κιλά ελιών του που επεξεργάστηκε στο ελαιοτριβείο Sveti Ivan στο Vodice κοντά στο Σίμπενικ.

Ακολούθησαν ρεκόρ σε άλλα ελαιουργεία, με το μεγαλύτερο να έρχεται στο Supetar στο νησί Μπρατς. Το ζευγάρι των Άγγλων Tim Batson James και η σύζυγός του, Paula, από το Μπρίστολ, κατέγραψαν συσσώρευση λαδιού 34.6 τοις εκατό από τον ελαιώνα τους στο Brač.

Ο Ivan Arnerić, ιδιοκτήτης του ελαιοτριβείου στο Supetar, είπε ότι πιστεύει ότι τα υψηλά ποσοστά συσσώρευσης λαδιού οφείλονται σε μεγάλο αριθμό ηλιόλουστων ημερών, υψηλών θερμοκρασιών και ξηρών περιόδων τον Ιούνιο και τον Ιούλιο.

Πρόσθεσε ότι η βροχή στα τέλη Αυγούστου βοήθησε επίσης, αλλά ακολούθησε μια μακρά ξηρασία, που επηρέασε ολόκληρη τη Δαλματία.

Ως αποτέλεσμα, οι καρποί έμειναν χωρίς τη συνήθη ποσότητα νερού, με αποτέλεσμα να είναι μικρότεροι και ελαφρύτεροι, επομένως η επεξεργασία είναι φθηνότερη για τους ελαιοπαραγωγούς.

Με λιγότερα κιλά ελιών, οι καλλιεργητές λαμβάνουν πολύ περισσότερο λάδι από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, οι ειδικοί επεσήμαναν ότι οι υψηλές αποδόσεις δεν δείχνουν ότι το λάδι είναι καλύτερης ποιότητας.

"Η ποιότητα τέτοιων ελαίων δεν είναι ομοιογενής. Πολυφαινόλες, η πικράδα και η πικάντικη έχουν αυξηθεί, αλλά λείπουν τα αρώματα», είπε ο Druzetić.

Ivica Vlatković, αν βραβευμένο παραγωγό και Πρόεδρος της Ένωσης Ελαιοκαλλιεργητών της Επαρχίας Ζαντάρ, συμφωνεί επίσης με αυτήν την ανάλυση.

"Η υψηλή παραγωγικότητα στη μεταποίηση είναι άμεση συνέπεια των ξηρών ελιών φέτος», είπε.

Ο Vlatković πρόσθεσε ότι τα λάδια θα ήταν υψηλής ποιότητας από άποψη πικράδας και πικάντικου, αλλά θα εξακολουθούσαν να μην έχουν φρουτώδη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα λάδια από μη αρδευόμενους ελαιώνες.

Όταν οι ελιές είναι πολύ στεγνές, οι μυλωνάδες προσθέτουν νερό, το οποίο διαλύει κάποιες φαινολικές ενώσεις, οι οποίες καταλήγουν στον ελαιοπυρήνα. Ως αποτέλεσμα, στα λάδια αυτά επικρατεί μια δυσάρεστη πικράδα χωρίς τα ευχάριστα αρώματα.

Οι Vlatković και Druzetić συμφωνούν επίσης ότι η υπερβολική γονιμότητα την ξηρή περίοδο μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερη καρποφορία το επόμενο έτος. Η ξηρασία είχε ως αποτέλεσμα τη χαμηλότερη ανάπτυξη νέων κλαδιών, γεγονός που θα μπορούσε να μειώσει τις αποδόσεις ελιάς το επόμενο έτος.

"Εάν δεν υπάρχει υγρασία στον αέρα και το έδαφος, η ελιά δύσκολα μπορεί να επιτύχει καλή απόδοση και να προετοιμαστεί για υψηλή γονιμότητα το επόμενο έτος», είπε ο Vlatković.

Επισήμανε ότι οι περισσότεροι ποικιλίες ελιάς είναι ευαίσθητα σε ανομοιόμορφες αποδόσεις από χρόνο σε χρόνο, που προκαλείται από την υπερβολική συγκομιδή σε ένα χρόνο που εξαντλεί τους πόρους της ελιάς και εμποδίζει την ανάπτυξη ικανού αριθμού νέων βλαστών το επόμενο έτος. Το αποτέλεσμα είναι μειωμένος αριθμός λουλουδιών και καρπών και μειωμένη απόδοση.

Ωστόσο, η έρευνα έχει δείξει ότι η άνιση ετήσια απόδοση μπορεί να μειωθεί με άρδευση. Το πότισμα στις αρχές του έτους ευνοεί την ανάπτυξη βλαστών και περισσότερων λουλουδιών το επόμενο έτος.

Επιπλέον, απαιτείται επαρκής ποσότητα νερού στα τέλη της άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού για τον προσδιορισμό του αριθμού των καρπών, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη απόδοση.

"Μεταγενέστερες δόσεις άρδευσης χρησιμοποιούνται για τη ρύθμιση του μεγέθους του καρπού, της ποσότητας ξηρής ουσίας και της περιόδου ωρίμανσης», είπε ο Vlatković.

Χωρίς άρδευση δεν υπάρχει επιτυχημένη ελαιοκαλλιέργεια. Στην Κροατία, παρά τους σημαντικούς υδάτινους πόρους, τα ποτάμια και τις λίμνες, μόνο το 2.5 τοις εκατό των ελαιώνων της χώρας αρδεύονται.