Οι ερευνητές διερευνούν τον ρόλο των βιοδραστικών ενώσεων σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες

Η Μεσογειακή διατροφής είναι ένα από τα καλύτερα διατροφικά πρότυπα για τη μείωση του κινδύνου νευρολογικών διαταραχών, α ανασκόπηση της βιβλιογραφίας των επιπτώσεων της διατροφής στην ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών ασθενειών έχει καταλήξει.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Μεσσήνης, Ιταλία, ανέλυσαν περισσότερες από 200 επιστημονικές μελέτες σχετικά με τις βιοδραστικές ενώσεις της μεσογειακής διατροφής, συμπεριλαμβανομένων των φλαβονοειδών, πολυφαινόλες και ανθοκυανίνες.

Επικεντρώθηκαν στο πώς αυτές οι βιοδραστικές ενώσεις επηρεάζουν την ανάπτυξη της νόσου του Αλτσχάιμερ και της νόσου του Πάρκινσον, των δύο πιο κοινών νευροεκφυλιστικών ασθενειών παγκοσμίως.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου 60 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν είτε από τη νόσο του Αλτσχάιμερ είτε τη νόσο του Πάρκινσον, τα οποία δεν έχουν καμία θεραπεία.

Ξεχωριστή έρευνα από το The Lancet εκτιμά ότι οι περιπτώσεις άνοιας, από τις οποίες το Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή, θα τριπλασιάστηκε έως το 2050 καθώς το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται και οι πληθυσμοί στη Βόρεια Αμερική, την Ανατολική Ασία και τη Δυτική Ευρώπη γερνούν.

Η φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες και το υπερβολικό αντιδραστικό οξυγόνο είναι γνωστό ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και την εξέλιξη των νευροεκφυλιστικών διαταραχών.

Ως αποτέλεσμα, οι βιοδραστικές ενώσεις που σχετίζονται με κοινά τρόφιμα στη μεσογειακή διατροφή, συμπεριλαμβανομένων έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους ερευνητές καθώς πολλοί έχουν αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες που μπορεί να αναβάλουν την ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών ασθενειών.

"Λόγω των δυνατοτήτων τους για νευροπροστασία, τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις και τη μιτοχονδριακή ομοιόσταση να αντιστέκονται σε νευροφλεγμονώδεις διαταραχές που σχετίζονται με μιτοχονδριακή δυσλειτουργία, οι βιοδραστικές ενώσεις έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων», έγραψαν οι ερευνητές.

Οι ερευνητές ερεύνησαν μελέτες για φλαβονοειδή –που βρίσκονται σε λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς, σπόρους, τσάι, καφέ και κρασί– και διαπίστωσαν ότι η κατανάλωσή τους μπορεί να έχει πολλές θετικές επιπτώσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένου του μειωμένου κινδύνου εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον.

"Οι φυσιολογικές τους δράσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντι-αποπτωτικές και υπολιπιδαιμικές ιδιότητες, είναι ο λόγος για αυτό», έγραψαν.

Οι ερευνητές πρόσθεσαν ότι ορισμένα φλαβονοειδή έχουν επίσης νευροπροστατευτικά αποτελέσματα λόγω της ικανότητάς τους να μειώνουν την προσυναπτική απελευθέρωση γλουταμικού και να επανασυναρμολογούν μετασυναπτικούς υποδοχείς γλουταμικού, που είναι κρίσιμοι για την υγιή λειτουργία του εγκεφάλου.

"Η πιθανή ευεργετική επίδραση των φλαβονοειδών στον εγκέφαλο φαίνεται να συνδέεται με την ικανότητά τους να αλληλεπιδρούν με τη νευρογλοιακή σηματοδότηση και τις ενδοκυτταρικές νευρωνικές οδούς, ενεργοποιώντας την αναγέννηση των νευρώνων, αυξάνοντας τις υπάρχουσες νευρωνικές λειτουργίες, προστατεύοντας ευάλωτους νευρώνες ή επηρεάζοντας το εγκεφαλοαγγειακό και περιφερικό σύστημα», έγραψαν.

Μεταξύ της πιο κοινής ομάδας φλαβονοειδών είναι οι ανθοκυανίνες, στις οποίες οι ερευνητές έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή. Οι ανθοκυανίνες είναι υπεύθυνες για τους κόκκινους, μοβ και μπλε χρωματισμούς πολλών φρούτων και λαχανικών.

"Οι ανθοκυανίνες βελτιώνουν το οξειδωτικό στρες μειώνοντας την παραγωγή ελεύθερων ριζών και την υπεροξείδωση των λιπιδίων», έγραψαν. ​"Οι πολύπλοκοι μηχανισμοί με τους οποίους οι ανθοκυανίνες μπορούν να δεσμεύσουν άμεσα τις ελεύθερες ρίζες, να αποτρέψουν το σχηματισμό αντιδραστικών ειδών οξυγόνου… ή να ενθαρρύνουν την απελευθέρωση αντιοξειδωτικών ενζύμων είναι που τους δίνουν τις αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες».

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η υψηλότερη κατανάλωση ανθοκυανίνης μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της ανάπτυξης νευροεκφυλιστικών ασθενειών στην τρίτη ηλικία λόγω της σχέσης μεταξύ της νόσου Αλτσχάιμερ και καρδιαγγειακή και μεταβολική υγεία.

Με βάση τη βιβλιογραφική ανασκόπηση, οι ερευνητές προσδιόρισαν επίσης ότι οι ανθοκυανίνες μειώνουν τη συγκέντρωση ιόντων και αναστέλλουν τις πρωτεΐνες που ρυθμίζουν την απόπτωση των νευρώνων ή τον κυτταρικό θάνατο.

"Προστατεύτηκαν επίσης από την απώλεια μνήμης, όπως αξιολογήθηκε με τεστ συμπεριφοράς και μέτρηση του άγχους, της μνήμης και των κινητικών λειτουργιών», έγραψαν.

Σε μια μελέτη σε ποντίκια, οι ερευνητές είπαν ότι η κατανάλωση ανθοκυανίνης φαίνεται να σχετίζεται με μειωμένη βλάβη του εγκεφαλικού ιστού που προκαλείται από τη συσσώρευση πρωτεϊνών που σχετίζονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

"Προκαλώντας βλάβη σε νευρώνες και άλλα βιολογικά συστατικά, το οξειδωτικό στρες και η νευροφλεγμονή προκαλούν νευροεκφυλισμό», είπαν. ​"Οι ανθοκυανίνες επηρεάζουν αυτές τις μεταβολικές οδούς, ενισχύοντας τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις άμυνες καθώς και διατηρώντας τη φυσιολογική λειτουργία του ιππόκαμπου».

Οι ερευνητές εστίασαν επίσης στον ρόλο των πολυφαινολών, του πιο διαδεδομένου διατροφικού αντιοξειδωτικού, στη νόσο του Αλτσχάιμερ και στην ανάπτυξη της νόσου του Πάρκινσον.

Λόγω της υψηλής μεταβολικής του δραστηριότητας, οι ερευνητές δήλωσαν ότι ο εγκέφαλος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος σε οξειδωτική βλάβη, καθώς είναι ο τόπος αυξημένης απορρόφησης οξυγόνου αλλά χαμηλών επιπέδων αντιοξειδωτικών ενζύμων.

"Το οξειδωτικό στρες και η βλάβη στα μακρομόρια του εγκεφάλου είναι εγγενείς διεργασίες σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες», έγραψαν οι ερευνητές.

"Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες πολλών πολυφαινολών υποτίθεται ότι παρέχουν νευροπροστασία», πρόσθεσαν. ​"Οι επιπτώσεις των πολυφαινολών στη γνωστική λειτουργία και στις νευροεκφυλιστικές διεργασίες φαίνεται να διαμεσολαβούνται μέσω αλληλεπιδράσεων με νευρωνικές και νευρογλοιακές οδούς σηματοδότησης που επηρεάζουν την έκφραση γονιδίων και παρεμβαίνουν στους μηχανισμούς κυτταρικού θανάτου».

Οι πολυφαινόλες εκδηλώνουν τις αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες απομακρύνοντας άμεσα τις ελεύθερες ρίζες ή ενισχύοντας έμμεσα την ικανότητα του φυσικού αμυντικού συστήματος του οργανισμού.

Στην περίπτωση της νόσου του Πάρκινσον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση πολυφαινόλης ανέστειλε τη συσσώρευση μιας πρωτεΐνης που σχετίζεται με την ανάπτυξη της νόσου.

Οι ερευνητές τόνισαν επίσης ξεχωριστές μελέτες που διαπίστωσαν ότι οι διατροφικές πολυφαινόλες μπορεί να ενεργοποιήσουν μονοπάτια που σχετίζονται με προσαρμοστικές αντιδράσεις κυτταρικού στρες, να ρυθμίσουν προς τα πάνω γονίδια που ρυθμίζουν τα επίπεδα μείωσης της οξείδωσης των κυττάρων και να βελτιώσουν τη φυσική άμυνα του κυττάρου κατά της οξείδωσης.

"Επιπλέον, μία από τις πιο σημαντικές πολυφαινόλες σε αυτόν τον τομέα είναι η ρεσβερατρόλη», έγραψαν. ​"Η ρεσβερατρόλη είναι μια πολυφαινόλη που απαντάται φυσικά στα κόκκινα σταφύλια, τα φιστίκια και πολλά άλλα είδη φυτών. Η χορήγηση ρεσβερατρόλης σε διαγονιδιακά μοντέλα ποντικών της νόσου του Αλτσχάιμερ μειώνει τις βλάβες της συμπεριφοράς και την εναπόθεση Αβ [μια νευροτοξίνη] του κεντρικού νευρικού συστήματος που σχετίζονται με τη γήρανση».

Οι ερευνητές ερεύνησαν επίσης τον ρόλο των αδιάλυτων φαινολικών οξέων στην πρόληψη της εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον και της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο έχει 36 φαινολικές ενώσεις, όπως τυροσόλη, υδροξυτυροσόλες, ελαιοκανθάλη, ελευρωπαΐνη και καροτένια.

"Αυτές οι φαινολικές χημικές ουσίες διεισδύουν στον εγκέφαλο και ασκούν νευροπροστατευτικά αποτελέσματα μέσω αντιοξειδωτικών, αντι-αποπτωτικών και αντιφλεγμονωδών μηχανισμών», έγραψαν. ​"Σύμφωνα με εκτεταμένη έρευνα, η υδροξυτυροσόλη λειτουργεί ως σαρωτής των δραστικών ελεύθερων ριζών, με αποτέλεσμα νευροπροστατευτικά αποτελέσματα στα εγκεφαλικά κύτταρα κατά τη διάρκεια του οξειδωτικού στρες».

Όσον αφορά τις επιδράσεις των φαινολικών ενώσεων στη νόσο του Αλτσχάιμερ, οι ερευνητές ερεύνησαν επίσης μια μελέτη που εξέτασε ρόλος των φύλλων ελιάς.

«[Μία μελέτη] διερεύνησε την επίδραση της χορήγησης βιοδραστικών μορίων της κατηγορίας πολυφαινολών από φύλλα ελιάς σε νευροτροφικές πρωτεΐνες αρσενικού ποντικού», έγραψαν. ​"Συγκεκριμένα, η μελέτη προτείνει ότι ο αυξητικός παράγοντας νεύρων και ο νευροτροφικός παράγοντας που προέρχεται από τον εγκέφαλο και ο νευροτροφικός παράγοντας που προέρχεται από τη γραμμή νευρογλοιακών κυττάρων εμπλέκονται στην παθολογία της νόσου του Αλτσχάιμερ. Η χορήγηση αυτών των πολυφαινολών επέδειξε βασικό ρόλο στη συναπτική ανάπτυξη και προστάτευσε τους νευρώνες από βλάβες».

Ενώ οι ερευνητές είπαν ότι πολλές επιστημονικές μελέτες υποδεικνύουν τις μεγάλες δυνατότητες των βιοδραστικών ενώσεων - τόσο στη διατροφή όσο και στα φαρμακευτικά προϊόντα - στην πρόληψη και τη θεραπεία της νόσου του Αλτσχάιμερ και των συμπτωμάτων της νόσου του Πάρκινσον, πρόσθεσαν ότι χρειάζεται ακόμη να γίνει περισσότερη δουλειά.

"Η τρέχουσα έρευνα δείχνει ότι απαιτούνται περισσότερες μακροχρόνιες, διπλά τυφλές, τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές σε μεγάλο ανθρώπινο πληθυσμό για την προώθηση της μεσογειακής διατροφής», κατέληξαν. ​"Αυτό μπορεί να βοηθήσει να καθοριστεί εάν η καλύτερη τήρηση αυτής της δίαιτας μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή ή στην αναβολή της ανάπτυξης νευροεκφυλιστικών ασθενειών».