Η κλιματική αλλαγή απειλεί τους παραγωγούς επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής, η έρευνα δείχνει

Νέα έρευνα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης διαπίστωσε ότι η αναδυόμενη, κλιματική αλλαγή τροφοδότησε καιρικό μοτίβο στα βόρεια Χερσόνησος Χαλκιδικής στην Ελλάδα θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τους ελαιοκαλλιεργητές της περιοχής.

Η έρευνα, που χρηματοδοτήθηκε από το Εμπορικό Επιμελητήριο Χαλκιδικής, κατέγραψε τις αλλαγές στη θερμοκρασία περιβάλλοντος και τα επίπεδα βροχόπτωσης της περιοχής και εξέτασε τις επιπτώσεις τους στα ελαιόδεντρα.

Σύμφωνα με τη Χριστίνα Αναγνωστοπούλου, καθηγήτρια Κλιματολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο που ηγήθηκε της έρευνας, η Χαλκιδική γίνεται όλο και πιο ξηρή, διαταράσσοντας το υπάρχον πρότυπο καλλιέργειας της ελιάς στη χερσόνησο.

"Η μελέτη μας εξέτασε τις συνέπειες του κλιματική αλλαγή για την ελαιοκαλλιέργεια της Χαλκιδικής», είπε η Αναγνωστοπούλου Olive Oil Times.

"Βρήκαμε ότι η μέση θερμοκρασία στην περιοχή έχει αυξηθεί κατά περίπου 1.5 ºC από τη δεκαετία του 1980, κυρίως στο νοτιοδυτικό τμήμα της περιοχής», πρόσθεσε. ​"Σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο, οι θερμοκρασίες του καλοκαιριού θα αυξηθούν κατά 2.5 ºC έως 3.0 ºC, ενώ ηπιότερη αύξηση 1.5 ºC αναμένεται τη χειμερινή ώρα τις επόμενες δεκαετίες».

Ο καθηγητής εξήγησε ότι ο αφύσικα ζεστός χειμώνας μπορεί να εμποδίσει σοβαρά την καρποφορία των ελαιόδεντρων.

"Τα ελαιόδεντρα απαιτούν ειδικές συνθήκες ψύξης κατά τη διάρκεια του χειμώνα για να σπάσουν τον λήθαργο των οφθαλμών», είπε. ​"Στα ζεστά χρόνια, η απουσία κατάλληλου κρύου καιρού του χειμώνα οδηγεί σε μειωμένη ανθοφορία την άνοιξη και κατά συνέπεια σε μειωμένη απόδοση κατά τη συγκομιδή».

"είναι πλέον ξεκάθαρο σε εμάς ότι, τις επόμενες δεκαετίες, οι ελιές [στη Χαλκιδική] δεν θα μπορέσουν να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα ​»ψυχρές μονάδες [γνωστές και ως ώρες ψύχους] για να σπάσει ο λήθαργος των οφθαλμών λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας», πρόσθεσε η Αναγνωστοπούλου. ​"Άρα το πιθανότερο είναι να μειωθεί η άνθηση των δέντρων που θα επηρεάσει τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα των καρπών της ελιάς».

Αναγνωστοπούλου είπε ότι οι βροχοπτώσεις στη χερσόνησο έχουν επίσης μειωθεί σε σχέση με προηγουμένως, ιδιαίτερα στα εδάφη της περιοχής που βρίσκονται στο εσωτερικό.

Ακόμη περισσότερο, η προβλεπόμενη τάση ακόμη χαμηλότερων επιπέδων βροχοπτώσεων τα επόμενα χρόνια πιθανότατα θα αραιώσει τους ταμιευτήρες νερού της περιοχής, αποδυναμώνοντας τελικά την αρδευτική ικανότητα της περιοχής με επιζήμια επίδραση στους μη αρδευόμενους ελαιώνες.

"Οι μη αρδευόμενοι ελαιώνες στη Χαλκιδική δεν θα είναι βιώσιμοι», είπε η Αναγνωστοπούλου.

Ωστόσο, πρόσθεσε ότι η χρήση έξυπνων συστημάτων άρδευσης και η μετάβαση σε ποικιλίες ελιάς που είναι πιο ανθεκτικά σε ζεστές και ξηρές καιρικές συνθήκες μπορεί να λύσουν εν μέρει το πρόβλημα.

Περίπου 60,000 αγρότες καλλιεργούν ελιές στη χερσόνησο της Χαλκιδικής στη βόρεια Ελλάδα.

Οι χαρακτηριστικές πράσινες ελιές Χαλκιδικής σε σχήμα οβάλ διατηρούνται ως επί το πλείστον ως επιτραπέζιες ελιές και εξάγονται κυρίως σε παγκόσμιες αγορές.

Στη χερσόνησο καλλιεργούνται και άλλες ποικιλίες ελιάς που είναι πιο κατάλληλες για παραγωγή λαδιού, με μέση παραγωγή 7,000 τόνους ετησίως.

Οι ελαιοκαλλιεργητές της Χαλκιδικής εξέφρασαν στο παρελθόν φόβους για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή σε α Έρευνα συγκομιδής 2019 πραγματοποιήθηκε από Olive Oil Times στα τέλη του 2019.

Οι φόβοι τους έγιναν πραγματικότητα το 2021, όταν Οι θερμοκρασίες του χειμώνα παρέμειναν υψηλότερες από το συνηθισμένο στην περιοχή, επηρεάζοντας τον κύκλο παραγωγής των ελαιόδεντρων και εμποδίζοντάς τα να ανθίσουν σε πλήρη δυναμικότητα.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ζημιές 80 εκατ. ευρώ προκλήθηκαν μόνο στους παραγωγούς επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών. Οι επιστήμονες απέδωσαν τις ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες της καλλιεργητικής περιόδου 2021/22 στην κλιματική αλλαγή.

Η φετινή καλλιεργητική χρονιά, ωστόσο, ήταν ανταποδοτική για τους ελαιοπαραγωγούς της περιοχής, με συνολική απόδοση 160,000 τόνων ελιάς Χαλκιδικής, ξεπερνώντας κατά πολύ τις αρχικές προσδοκίες για πιο μέτρια απόδοση 100,000 τόνων.

Παρόλα αυτά, η έρευνα του πανεπιστημίου αφήνει λίγα περιθώρια στους τοπικούς παραγωγούς να είναι αισιόδοξοι και σίγουροι για το μέλλον.

"Η άνοδος της θερμοκρασίας, η μείωση των βροχοπτώσεων, καθώς και η ανάγκη για νερό, [που είναι] ιδιαίτερα σημαντική για την ελαιοκαλλιέργεια, προμηνύουν ένα ζοφερό μέλλον για την ελαιοκαλλιέργεια στη Χαλκιδική», είπε η Αναγνωστοπούλου.

"Η μελέτη μας πρέπει να θεωρηθεί η αρχή ενημέρωσης των αγροτών και του κοινού στη Χαλκιδική για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και θα πρέπει να συμβάλει στη βελτίωση της ανταπόκρισής μας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο», κατέληξε.

• Κεφάλαιο
• Οικονομικός Ταξύδρομος