Η ξηρασία στην Ιβηρική Χερσόνησο αναμένεται να επιμείνει έως τον Νοέμβριο

Οι προσευχές για βροχή από ελαιοκαλλιεργητές σε όλη την Ιβηρική χερσόνησο έχουν μείνει αναπάντητες και μια πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προειδοποίησε ότι ζεστός και ξηρός καιρός θα κατακλύσει την περιοχή μέχρι τον Νοέμβριο.

Αποτελούμενη από την Ισπανία και την Πορτογαλία, η Ιβηρική Χερσόνησος ευθύνεται για περίπου το 46 τοις εκατό παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου την τελευταία μισή δεκαετία.

Ωστόσο, και οι δύο χώρες έχουν ζοφερές προβλέψεις, με την Ισπανία να τις περιμένει χαμηλότερη απόδοση από το 2014/15 έτος καλλιέργειας – περίπου 1 εκατομμύριο τόνοι. Η Πορτογαλία αναμένει επίσης σημαντική μείωση της παραγωγής σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, με περίπου 100,000 τόνοι πρόβλεψης ελαιολάδου για το καλλιεργητικό έτος 2022/23.

Οι αγρότες και στις δύο χώρες έχουν κατηγορήσει το εξαιρετικά ζεστό και ξηρό καλοκαίρι για τη μείωση της παραγωγής. Η έλλειψη βροχής ανάγκασε τα δέντρα να εξοικονομήσουν νερό, με αποτέλεσμα την αποξήρανση των ελιών ή τα δέντρα να μην καρποφορούν.

Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το μεγαλύτερο μέρος της Πορτογαλίας και τμήματα της Ισπανίας έλαβαν 50 τοις εκατό λιγότερες βροχοπτώσεις τον Ιούλιο και το πρώτο εξάμηνο του Αυγούστου σε σύγκριση με τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο 1991-2021.

Αυτό ενώνει το εξαιρετικά ξηρό χειμώνα και την άνοιξη αντιμετωπίζουν και οι δύο χώρες, με την Πορτογαλία να καταγράφει τη δεύτερη χαμηλότερη ποσότητα βροχοπτώσεων σε ένα υδρολογικό έτος από το 1931 και τμήματα της Ισπανίας να αντιμετωπίζουν τις πιο ξηρές συνθήκες σε περισσότερα από 1,000 χρόνια.

Οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις δεν είναι καλύτερες για την Ιβηρική Χερσόνησο, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβλέπει ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες και οι ξηρές συνθήκες θα διατηρηθούν μέχρι τον Νοέμβριο.

Η έλλειψη βροχοπτώσεων ανάγκασε τους αγρότες στην Ισπανία να βασίζονται αποκλειστικά στην άρδευση για να ποτίζουν τις καλλιέργειές τους. Ωστόσο, η στάθμη του νερού σε ταμιευτήρες που χρησιμοποιούνται ρητά για το σκοπό αυτό είναι σχεδόν 40 τοις εκατό κάτω από την ικανότητα σχεδιασμού, ένα επίπεδο που χαρακτηρίζεται ως ​"εξαιρετικά χαμηλό» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Επιπλέον, η στάθμη του νερού σε Ανδαλουσία;, η Castilla-La Mancha και η Extremadura – οι τρεις μεγαλύτερες περιοχές παραγωγής ελαιολάδου στην Ισπανία, αντίστοιχα – έχουν χωρητικότητα λιγότερο από 30 τοις εκατό.

Η κατάσταση είναι παρόμοια σοβαρή στην Πορτογαλία, όπου ο υπουργός Περιβάλλοντος Ντουάρτε Κορντέιρο είπε ότι 10 από τα 61 φράγματα της χώρας βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση, με αποθηκευμένο όγκο νερού κάτω από το 20 τοις εκατό της χωρητικότητας.

Ενώ οι αξιωματούχοι μελετούν τους περιορισμούς του νερού για τη γεωργία και το ευρύ κοινό και στις δύο χώρες, η αφαλάτωση του θαλασσινού νερού συζητείται ως μακροπρόθεσμη λύση στα δεινά του νερού της χερσονήσου.

Σε αυτό το τμήμα, η Ισπανία έχει ένα προβάδισμα με 700 μονάδες αφαλάτωσης στη χώρα και η κυβέρνηση δεσμεύεται 300 εκατομμύρια ευρώ για την επέκταση της παραγωγικής ικανότητας.

Η Πορτογαλία έχει μόνο ένα ενεργό εργοστάσιο και επενδύει 45 εκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή ενός άλλου, φτάνοντας ενδεχομένως τα 16 εκατομμύρια κυβικά μέτρα παραγωγής πόσιμου νερού τα επόμενα χρόνια.

Ωστόσο, ορισμένοι μηχανικοί είναι δύσπιστοι ότι η επέκταση των μονάδων αφαλάτωσης είναι μια μακροπρόθεσμη λύση. Η αφαλάτωση είναι μια δαπανηρή και ενεργοβόρα διαδικασία. ​"Μια επένδυση αυτού του μεγέθους δεν δικαιολογείται», δήλωσε η Sara Correi, περιβαλλοντική εκστρατεία, δήλωσε στα τοπικά ΜΜΕ.

Οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές στην Ισπανία έχουν προτείνει ότι το νότιο τμήμα της χώρας μπορεί να χρειαστεί να εξαρτηθεί λιγότερο από την αρδευόμενη γεωργία, η οποία καταναλώνει το 85 τοις εκατό όλων των υδάτινων πόρων.

"Αν δεν αλλάξουμε την ισορροπία, δεν μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση των ποταμών μας ή προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή», Julia Martinez, εκτελεστική διευθύντρια επιστημονικών-τεχνικών δραστηριοτήτων στο New Water Culture Foundation, δήλωσε στο BBC.

• Reuters
• Η Χώρα